Portugalia do të njohë shtetin palestinez
Portugalia i është bashkuar Australisë, Kanadasë, Francës dhe Mbretërisë së Bashkuar në shpalljen e planeve për të njohur shtetin palestinez.
Në një deklaratë të së premtes, Ministria e Punëve të Jashtme të Portugalisë tha se njohja do të bëhet të dielën, një ditë para një konference të nivelit të lartë mbi shtetësinë palestineze në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së (AP).
“Ministria e Punëve të Jashtme konfirmon se Portugalia do ta njohë shtetin e Palestinës,” shkruhet në deklaratën e publikuar në faqen e saj zyrtare.
“Deklarata zyrtare e njohjes do të bëhet të dielën, më 21 shtator, para Konferencës së Nivelit të Lartë të javës së ardhshme,” shtoi deklarata.
Sipas gazetës portugeze Correio da Manha, kryeministri qendror-djathtas i vendit, Luis Montenegro, u konsultua me presidentin dhe parlamentin përpara se të finalizonte vendimin.
Kjo shënoi fundin e një debati pothuajse 15-vjeçar në parlamentin e vendit të Evropës Perëndimore, raportoi Correio da Manha, pasi propozimi ishte paraqitur për herë të parë nga partia politike Blloku i Majtë në vitin 2011.
Reagime globale
Njoftimi i Portugalisë vjen disa ditë pasi një hetim historik i OKB-së konstatoi se lufta e Izraelit në Gaza përbën gjenocid.
Të paktën 65.141 njerëz janë vrarë dhe 165.925 janë plagosur që nga fillimi i ofensivës së Izraelit në tetor 2023. Shumë mijëra të tjerë besohet se kanë mbetur nën rrënoja.
Qeveria portugeze për herë të parë shpalli synimet e saj për të njohur Palestinën si shtet në korrik, duke përmendur “evoluimin jashtëzakonisht shqetësues të konfliktit”, krizën humanitare dhe kërcënimet e përsëritura të Izraelit për të aneksuar tokë palestineze.
Më herët të premten, një këshilltar i presidentit francez Emmanuel Macron tha se Andorra, Australia, Belgjika, Luksemburgu, Malta dhe San Marino planifikojnë të njohin shtetin palestinez bashkë me Francën në takimin e nivelit të lartë që ajo po bashkë-organizon me Arabinë Saudite në Nju Jork të hënën.
Kanadaja dhe Mbretëria e Bashkuar kanë thënë gjithashtu se synojnë të bëjnë të njëjtën gjë.
Ata do t’i bashkohen rreth 147 vendeve, që përfaqësojnë 75 për qind të anëtarëve të OKB-së, të cilat e kishin njohur tashmë shtetësinë palestineze deri në prill të këtij viti.
Portugalia ishte gjithashtu mes 145 vendeve që votuan të premten për t’i dhënë mundësinë presidentit palestinez Mahmoud Abbas të drejtohet Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në Nju Jork javën e ardhshme përmes video-mesazhi, pasi Shtetet e Bashkuara ia refuzuan vizën.
Nauru, Palau, Paraguai, si dhe Izraeli dhe SHBA-ja, ishin pesë vendet që votuan kundër, ndërsa gjashtë vende abstenuan.
Izraeli dhe SHBA kanë kritikuar ashpër vendet që po lëvizin drejt njohjes së Palestinës, me sekretarin amerikan të shtetit Marco Rubio që e quajti njoftimin e Francës një “vendim të pamatur” që “i shërben vetëm propagandës së Hamasit”.
Ministri izraelit i Financave, Bezalel Smotrich, paralajmëroi vitin e kaluar se do të themelohej një vendbanim i ri i paligjshëm izraelit në Bregun Perëndimor të pushtuar për çdo vend që njeh Palestinën.
Luksemburgu shqyrton sanksione
Më herët gjatë javës, kryeministri i Luksemburgut, Luc Frieden, dhe ministri i jashtëm Xavier Bettel i thanë një komisioni parlamentar se vendi i tyre ka ndërmend ta njohë shtetin palestinez në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së.
Bettel gjithashtu tha se do të propozojë një projekt-ligj në parlament që do t’i mundësonte Luksemburgut të ndërmerrte masa të mëtejshme, siç janë sanksionet, sipas transmetuesit kombëtar RTL Letzebuerg.
Francesca Albanese, raportuesja speciale e OKB-së për të drejtat e njeriut në territoret e pushtuara palestineze, u ka bërë thirrje vendeve të marrin më shumë masa për t’i dhënë fund luftës së Izraelit në Gaza, përfshirë vendosjen e sanksioneve dhe një embargo armësh ndaj Izraelit.
Sipas planit të vitit 1947 për ndarjen e Palestinës, AP-ja do t’i jepte 45 për qind të tokës një shteti arab.
Në atë kohë, AP kishte vetëm 57 shtete anëtare, me dhjetëra vende ende nën sundim kolonial që nuk mund të votonin. /Al Jazeera/
