Me katër burgime të përjetshme nga izraelitët: Kush ishte Yahya Sinwar?
Ai ishte një militant veteran i rrallë që mësoi hebraisht gjatë viteve të tij në burgjet izraelite dhe studioi nga afër armikun e tij.
Të enjten, më 17 tetor 2024, Izraeli tha se forcat ushtarake izraelite në Gaza vranë Sinwar. Por nuk kishte asnjë konfirmim të menjëhershëm për vdekjen e tij nga Hamasi.
Një figurë misterioze nga të dy anët e vijës së betejës, organizoi sulmin e befasishëm të 7 tetorit 2023 në Izraelin jugor, së bashku me Mohammed Deif, kreun e fraksionit të armatosur të Hamasit. Izraeli tha se vrau Deifin në një sulm ajror të korrikut në Gazën jugore që vrau më shumë se 70 palestinezë.
Menjëherë pas kësaj, lideri në mërgim i Hamasit, Ismail Haniyeh, u vra gjatë një vizite në Iran në një shpërthim për të cilin u akuzua Izraeli. Sinwar u zgjodh më pas për të zënë vendin e tij si udhëheqësi kryesor i Hamasit.
Konflikti ka vrarë më shumë se 42,000 palestinezë, ka shkaktuar shkatërrim të gjerë në Gaza dhe ka lënë qindra mijëra të pastrehë dhe shumë në prag të urisë. Sinwar zhvilloi negociata indirekte me Izraelin në përpjekje për t’i dhënë fund luftës. Një nga qëllimet e tij ishte të fitonte lirimin e mijëra palestinezëve të mbajtur në burgjet izraelite, ngjashëm me marrëveshjen që e liroi atë më shumë se një dekadë më parë.
Për izraelitët, Sinwar ishte një makth.
Gjithmonë sfidues, Sinwar përfundoi një nga fjalimet e tij të rralla publike duke i bërë thirrje Izraelit ta vriste. Ai ishte i respektuar në mesin e palestinezëve për qëndrimin kundër Izraelit dhe qëndrimin në Gazën e varfër.
Sinwar nuk u përpoq kurrë të ndërtonte një imazh publik. Sinwar lindi në vitin 1962 në kampin e refugjatëve Khan Younis në Gaza në një familje që ishte në mesin e qindra mijëra palestinezëve të dëbuar nga Izraeli i sotëm gjatë luftës së vitit 1948 rreth krijimit të tij.
Ai ishte një anëtar i hershëm i Hamasit, i cili doli nga dega palestineze e Vëllazërisë Myslimane në 1987, kur enklava bregdetare ishte nën pushtimin ushtarak izraelit. Sinwar e bindi themeluesin e grupit, Sheikh Ahmed Yassin, se Hamasi duhet të pastrohet nga informatorët për Izraelin në mënyrë që të ketë sukses si një organizatë rezistence. Ata krijuan një departament sigurie, të njohur atëherë si Majd, të cilin Sinwar e drejtonte.
I arrestuar nga Izraeli në fund të viteve 1980, ai pranoi gjatë marrjes në pyetje se kishte vrarë 12 bashkëpunëtorë të dyshuar. Ai u dënua përfundimisht me katër burgime të përjetshme.
Për të burgosurit, Sinwar ishte karizmatik, i shoqërueshëm dhe mendjemprehtë, i hapur ndaj të burgosurve nga të gjitha fraksionet politike.
Ai u bë udhëheqësi i qindra anëtarëve të burgosur të Hamasit. Ai organizoi greva për të përmirësuar kushtet. Ai mësoi hebraisht dhe studioi shoqërinë izraelite. Ai ishte i njohur për të ushqyer të burgosurit, duke bërë kunefah, një ëmbëlsirë e bërë nga kadaif i grirë i mbushur me djathë.
“Të qenit lider në burg i dha atij përvojë në negociata dhe dialog, pasi e kuptoi mentalitetin e armikut dhe mënyrën se si të ndikonte tek ata,” tha Anwar Yassine, një qytetar libanez që kaloi rreth 17 vjet në burgjet izraelite, shumicën e kohës me Sinwar.
Yassine vuri në dukje se si Sinwar e trajtonte gjithmonë me respekt edhe pse i përkiste Partisë Komuniste Libaneze, parimet laike të së cilës bien ndesh me ideologjinë e Hamasit. Gjatë viteve të tij në paraburgim, Sinwar shkroi një roman me 240 faqe, “Thestle and the Carnation”, i cili është historia e shoqërisë palestineze nga lufta e Lindjes së Mesme të vitit 1967 deri në vitin 2000, kur filloi Intifada e Dytë.
“Kjo nuk është historia ime personale, as historia e një personi të caktuar, pavarësisht se të gjitha incidentet janë të vërteta”, shkroi Sinwar në fillim të romanit. Në vitin 2008, Sinwar i mbijetoi një forme agresive të kancerit të trurit pas trajtimit në një spital në Tel Aviv. Kryeministri Benjamin Netanyahu e liroi atë në vitin 2011 së bashku me rreth 1000 të burgosur të tjerë në këmbim të Gilad Schalit, një ushtar izraelit i kapur nga Hamasi në një sulm ndërkufitar.
Pas kthimit të tij në Gaza, Sinwar koordinoi ngushtë midis udhëheqjes politike të Hamasit dhe krahut të tij ushtarak, Brigadave Qasam.
Në vitin 2017, ai u zgjodh kryetar i byrosë politike të Hamasit në Gaza. Sinwar u përqendrua gjithashtu në ndërtimin e fuqisë ushtarake të Hamasit.