E djathta ekstreme fiton zgjedhjet në Austri!
Partia e Lirisë (FPÖ) e ekstremit të djathtë të Herbert Kickl fitoi vendin e parë në Austri për herë të parë që nga viti 1945, duke lënë Partinë Popullore (ÖVP) të qendrës së djathtë të kancelarit Karl Nehammer në vendin e dytë dhe Partinë Socialiste (SPÖ) në vendin e tretë. Megjithatë, krijimi i një qeverie nuk do të jetë një detyrë e lehtë.
Në rezultatet përfundimtare, FPÖ mblodhi 28.8%, duke rritur fuqinë e saj me 12.6 pikë nga zgjedhjet e vitit 2019.
ÖVP humbi 11.1 pikë në 26.3%, ndërsa SPÖ mbeti në 21.1%, 0.08% më e ulët se në zgjedhjet e mëparshme. Liberal NEOS kaloi në vendin e katërt me 9.25% (+1.1%), duke lënë pas të Gjelbrit bashkëqeverisës me 8.3% dhe humbje prej 5.6 pikësh.
Bazuar në përqindje, tre koalicione dypartiake janë matematikisht të mundshme: FPÖ-ÖVP, një model që është përsëritur tashmë dy herë dhe do të kishte 108 nga 183 koalicioni “i madh” klasik ÖVP-SPÖ, por me vetëm 93 mandate dhe një shumicë prej një mandati dhe – mjaft e pamundur – FPÖ-SPÖ dhe 97 vende. Sigurisht që ekziston mundësia e një koalicioni trepartiak, me pjesëmarrjen e një prej partive më të vogla. Kancelari Karl Nehammer nuk e ka përjashtuar mundësinë e një koalicioni të ri me Partinë e Lirisë, por refuzon bashkëpunimin me vetë Herbert Kickl, edhe pse ky i fundit ka deklaruar vazhdimisht se dëshiron të bëhet “kancelar i popullit”.
Presidenti federal Alexander van der Bellen (të Gjelbërit) e ka lënë të paqartë se kujt do t’ia besojë mandatin për të formuar një qeveri. Ai tha se do të zhvillojë bisedime me të gjitha palët. “Tani është koha për të arritur dorën me njëri-tjetrin, për të gjetur zgjidhje dhe kompromise. Mund të duhet pak kohë, por do të jetë kohë e shpenzuar mirë”, tha presidenti, i cili më parë kishte lënë të kuptohet se mund të refuzonte t’i jepte urdhrin zotit Kickle.
Kryetari i FPO-së, Herbert Kickl, është kritik i ashpër i BE-së, dhe këtë vit arriti një aleancë me kryeministrin hungarez, Viktor Orban, një kritik po ashtu i Brukselit i cili dëshiron të ulë emigrimin.
Kritikët thanë se Kickl mbështetet në metafora të epokës naziste, një akuzë që ai e mohon. Por, aftësia e tij në të folur e ka ndihmuar atë që të pozicionet si kandidat antiestablishment, edhe pse ai kishte shërbyer në Qeveri si ministër i Brendshëm më 2019.
Nga shumica e elitës politike ai shikohet si shumë i afërt me Rusinë. Kickl kundërshton dërgimin e ndihmave në Ukrainë. Ai kundërshtohet nga udhëheqësit e partive të tjera politike, të cilët janë zotuar se nuk do të punojnë në një qeveri që do të udhëhiqej nga ai.