Republika Srpska po shënon një festë antikushtetuese përkundër paralajmërimeve nga ndërkombëtarët
Republika Srpska (një entitet i Bosnje dhe Hercegovinës) po feston Ditën e Republikës Srpska me një paradë nëpër rrugët e Banja Lukës sot (9 janar), një festë që Gjykata Kushtetuese e Bosnje dhe Hercegovinës e ka shpallur tre herë jokushtetuese. .
Festa festohet nën mbikëqyrjen e Prokurorisë së Bosnjë-Hercegovinës dhe me dënime nga Bashkimi Evropian (BE) dhe Ambasada e SHBA-së në Bosnje dhe Hercegovinë.
Në paradën e mbajtur në qendrën administrative të Republika Srpska (RS), ndër të tjera, janë përfaqësues të policisë së RS, të shërbimeve publike të entitetit, pjesëtarë të çmobilizuar të Ushtrisë së RS-së, studentë, por edhe anëtarë të degës së grupit rus të motoçiklistëve “Ujqërit e natës”, i njohur për mbështetjen e tyre ndaj Kremlinit.
Në mesin e qytetarëve të mbledhur shihen flamuj serb dhe rus, simbole të tjera kombëtare, si dhe një flamur me fytyrën e presidentit rus Vladimir Putin.
Festimi i Ditës së RS-së është i paligjshëm, pasi mosbindja ndaj vendimeve të Gjykatës Kushtetuese të Bosnjë-Hercegovinës është një krim që dënohet deri në pesë vjet burg.
Gjykata Kushtetuese e Bosnje dhe Hercegovinës vendosi për herë të fundit për këtë ditë më 29 mars 2019, kur kundërshtoi Ligjin e Ditës së RS, i cili u miratua nga Asambleja Kombëtare e njësisë në vitin 2016.
Më pas dispozita ligjore e 9 janarit si Dita e RS-së u shfuqizua dhe ajo pushoi së vlefshmi.
Zyra e Prokurorit të BiH tha për Radion Evropa e Lirë se ata, së bashku me agjencitë partnere të zbatimit të ligjit, po monitorojnë të gjitha aktivitetet që ndodhin më 9 janar që mund të kenë “elemente kriminale”.
Me rastin e 9 janarit, presidenti i RS-së, Milorad Dodik, ndau çmime për individë dhe institucione të ndryshme, ndërsa mirënjohja më e lartë ishte për kryeministrin hungarez Viktor Orbán.
BE dhe SHBA janë kundër kësaj feste. Zëdhënësi i BE-së, Peter Stano, deklaroi se festimi i 9 janarit është i paligjshëm për BE-në dhe përkujtoi se Gjykata Kushtetuese e Bosnjë-Hercegovinës tashmë ka marrë vendim se kjo festë nuk është në përputhje me kushtetutën e shtetit.
Ambasada amerikane tha se “problemi nuk qëndron tek respektimi i festës, por tek vendimi për ta bërë atë më 9 janar”.
Më 9 janar 1992, Asambleja e Popullit Serb të Bosnjë-Hercegovinës miratoi Deklaratën për Shpalljen e Republikës së Popullit Serb të Bosnjë-Hercegovinës si një entitet i pavarur në Bosnje dhe Hercegovinë, dhe autoritetet e RS-së e përkujtojnë këtë datë si dita e themelimit të Republikës Serbe.
Në hartimin e Deklaratës nuk morën pjesë përfaqësuesit e boshnjakëve dhe kroatëve. Këto dy kombe e shohin 9 janarin si fillimin e luftës në Bosnje dhe Hercegovinë dhe fillimin e spastrimit etnik, krimeve të luftës dhe gjenocidit kundër popullatës joserbe.
