Miliona jemenas në rrezik për shkak të ngrirjes së ndihmës amerikane, paralajmëron Amnesty
Amnesty International paralajmëroi të enjten se shkurtimet e ndihmës nga presidenti amerikan Donald Trump do të rrezikojnë miliona jemenas që varen nga ndihma jetike, duke bërë që uria dhe kequshqyerja të përshkallëzohen.
“Shkurtimet e menjëhershme dhe të papërgjegjshme të ndihmës nga SHBA do të kenë pasoja katastrofike për grupet më të pambrojtura dhe të margjinalizuara në Jemen,” tha Diala Haidar, hulumtuese për Jemenin në Amnesty International.
“A për SHBA-të nuk rikthejnë menjëherë financimin e mjaftueshëm për ndihmën jetike në Jemen dhe nuk sigurojnë shpërndarjen e shpejtë të fondeve, situata humanitare do të përkeqësohet më tej dhe miliona njerëz do të mbeten pa ndihmën e domosdoshme,” shtoi ajo.
Sipas një vlerësimi të Kombeve të Bashkuara nga janari, rreth 19.5 milionë njerëz në Jemen varen nga ndihma humanitare dhe shërbimet mbrojtëse – gjysma e popullsisë së vendit – ndërsa dhjetë vite konflikt dhe bombardime e kanë përkeqësuar situatën.
Administrata Trump vendosi një ndalim 90-ditor për të gjitha ndihmat e huaja të SHBA-ve në janar. Departamenti i Shtetit njoftoi se kishte rikthyer ndihmën ushqimore për Somali, Siri, Liban, Jordani, Irak dhe Ekuador, por ndalimi mbetet për Afganistanin dhe Jemenin.
Ndalimi është një goditje e rëndë për Jemenin, ku SHBA është donatori më i madh. Vetëm në vitin 2024, SHBA ofroi 768 milionë dollarë ndihmë – gjysmën e planit humanitar të koordinuar për Jemenin, sipas Amnesty.
Ngrirja ka detyruar tashmë mbylljen e dhjetëra hapësirave të sigurta për gratë dhe vajzat jemenase që përballen me dhunë me bazë gjinore.
Dy ditë pas marrjes së detyrës në janar, Trump e riemëroi grupin Houthi si organizatë terroriste të huaj. Shtëpia e Bardhë konfirmoi se kjo do të nënkuptonte që USAID do të ndërpriste çdo marrëdhënie me entitete që kanë financuar apo mbështetur Houthit ose kanë penguar përpjekjet ndërkombëtare për të adresuar veprimet e tyre.
Administrata Biden i hoqi Houthit nga lista e organizatave terroriste në vitin 2021. Më pas, SHBA pezulloi mbështetjen ushtarake për fushatën saudite në Jemen. Lufta u qetësua me armëpushimin e ndërmjetësuar nga OKB-ja në prill 2022.
Pas sulmeve të Hamasit më 7 tetor 2023 dhe luftës pasuese në Gaza, Houthit filluan të godasin anije izraelite, amerikane dhe evropiane në Detin e Kuq, duke thënë se vepronin në solidaritet me palestinezët. Më shumë se 50,000 palestinezë janë vrarë që nga fillimi i luftës.
Sulmet e Houthive u ndërprenë gjatë armëpushimeve të përkohshme në Gaza. Por në mars, me rifillimin e ofensivës izraelite dhe bombardimeve amerikane ndaj zonave të kontrolluara nga Houthit, situata në Jemen u përshkallëzua. Houthit kontrollojnë shumicën e veriut të vendit, ku jeton 80 përqind e popullsisë së Jemenit.
Amnesty paralajmëroi se kombinimi i bombardimeve dhe ndërprerjes së ndihmës do të jetë një goditje e dyfishtë për popullin jemenas që vuan prej një dekade konflikti.
“Uria, zhvendosja dhe dhuna i kanë lënë njerëzit në Jemen në një nga krizat më të rënda humanitare në botë,” tha Haidar.
“Përshkallëzimi ushtarak dhe shkurtimet e ndihmës nga SHBA vetëm sa do ta përkeqësojnë këtë katastrofë,” shtoi ajo.
Edhe nëse ndihma amerikane rikthehet, nevojat në Jemen mbeten të mëdha. Amnesty thekson se plani humanitar i udhëhequr nga OKB ka qenë **vazhdimisht i nënfinancuar**, dhe deri në prill 2025, ishte vetëm 6.9% i mbuluar.
