Jordania gati për luftë me Izraelin nëse palestinezët dëbohen në territorin e saj!

Jordania është e gatshme të shpallë luftë ndaj Izraelit nëse kryeministri Benjamin Netanyahu tenton të dëbojë me forcë palestinezët në territorin e saj, sipas burimeve të Middle East Eye.
Paralajmërimi vjen pas deklaratave të përsëritura të presidentit amerikan Donald Trump, i cili ka sugjeruar që Jordania dhe Egjipti të pranojnë palestinezët si pjesë e një plani për të “spastruar” Rripin e Gazës.
Burime të mirëinformuara në Aman dhe Jerusalem thanë për MEE se Jordania nuk dëshiron luftë dhe kërkon një zgjidhje paqësore. Megjithatë, ata theksuan se Jordania do të mbyllë kufirin e saj nëse refugjatët përpiqen të hyjnë në vend.
Nëse Izraeli përpiqet ta rihapë kufirin me forcë, kjo do të ishte një “casus belli” (shkak për luftë), tha një burim.
Jordania nuk ka asnjë iluzion se mund të fitojë një luftë kundër Izraelit, por beson se nuk do të ketë zgjidhje tjetër përveçse të luftojë.
Më parë, Jordania ka dërguar batalione shtesë në kufirin e saj perëndimor, pas një deklarate të qartë nga Aman që çdo përpjekje për të dëbuar palestinezët në tokën e saj do të ishte një shkelje e rëndë e traktatit të paqes me Izraelin të vitit 1994.
Izraeli reagoi duke krijuar një divizion të ri lindor për të mbrojtur kufirin e tij me Jordaninë.
Një burim tha për MEE se propozimi i Trumpit është një “çështje ekzistenciale” për Jordaninë dhe dinastinë Hashemite, duke vënë në dukje se vendi është i treti më i varfër në botë për sa i përket burimeve ujore.
Popullsia prej 12 milionë banorësh është e përqendruar kryesisht përgjatë kufirit me Izraelin, pranë lumit Jordan, dhe vendi nuk do të ishte në gjendje të akomodonte një fluks të madh refugjatësh.
Vija e kuqe e Jordanisë
Ndërsa Izraeli, me burimet e tij ushtarake shumë superiore, mund të fitonte shpejt një luftë konvencionale, ai do të përballej me sfidën e mbajtjes së një territori të gjerë me një kufi të hapur shkretinor në lindje.
Kufiri i Izraelit me Jordaninë shtrihet për 400 km, gati sa gjithë gjatësia e vendit dhe 10 herë më i gjatë se kufiri me Gazën. Shumë pjesë të kufirit janë malore dhe të vështira për t’u kontrolluar.
Kjo rrit mundësinë e një lufte të gjatë guerile, e ngjashme me ato që i detyruan amerikanët të tërhiqeshin nga Iraku dhe Afganistani. Një luftë e tillë do të tërhiqte me siguri luftëtarë nga Siria, Iraku, Arabia Saudite dhe vende të tjera arabe.
Për shumë vite, Jordania ka ofruar stabilitet në kufirin lindor të Izraelit – stabilitet që do të zhdukej brenda natës nëse shpërthen lufta.
Marrëdhëniet mes dy shteteve kanë qenë të ftohta edhe më parë. Qeveria jordaneze nuk e ka fshehur shqetësimin e saj në rritje për sulmet ndaj Gazës dhe për valën e dhunës së kolonëve izraelitë në Bregun Perëndimor.
Në fillim të konfliktit në Gaza në tetor 2023, Mbreti Abdullah i Jordanisë deklaroi: “Për çështjen e refugjatëve që vijnë në Jordani… kjo është një vijë e kuqe.”
Megjithatë, javën e kaluar Trump deklaroi se kishte biseduar me Mbretin Abdullah dhe i kishte thënë: “Do të më pëlqente që të merrnit më shumë,” si pjesë e një plani për të “spastruar” 1.5 milionë njerëz nga Gaza.
Gjatë takimeve me zyrtarë evropianë në Bruksel të mërkurën, Mbreti Abdullah përsëriti “qëndrimin e palëkundur të Jordanisë për domosdoshmërinë e vendosjes së palestinezëve në tokën e tyre dhe fitimit të të drejtave të tyre legjitime, në përputhje me zgjidhjen me dy shtete.”
Ministri i Jashtëm i Jordanisë, Ayman Safadi, gjithashtu deklaroi të hënën se “çdo diskutim për një atdhe alternativ [për palestinezët]… është i papranueshëm.”
Kriza e ndërlikuar
Situata bëhet edhe më e ndërlikuar nga fakti që Trump ka ndërprerë ndihmën amerikane për Jordaninë, dhe ka shqetësime se ai mund ta kushtëzojë rikthimin e ndihmës me pranimin e refugjatëve palestinezë. Gjithashtu, prania e bazave amerikane në Jordani e komplikon më tej situatën.
Një fluks i madh refugjatësh do të prishte ekuilibrin e brishtë etnik të vendit. Mbi 2 milionë jordanezë janë të regjistruar si refugjatë palestinezë, ndërsa vlerësimet e tjera e vendosin numrin e tyre edhe më të lartë, ndoshta duke përbërë shumicën e popullsisë.
Destabilizimi dhe përplasjet etnike
Fluksi i shpejtë i refugjatëve në Jordani gjatë Nakbës në vitin 1948 dhe sërish në vitin 1967 çoi në Shtatorin e Zi në vitin 1970, kur dinastia Hashemite shtypi fraksionet palestineze që dyshonte se synonin të merrnin kontrollin e shtetit.
Burimet thonë se Jordania ka frikë se një valë e re refugjatësh mund të shkaktojë përsëri trazira civile. Popullsia jordaneze tashmë është e zemëruar nga lufta në Gaza, dhe një numër i madh refugjatësh nga Gaza dhe Bregu Perëndimor do të përbënte një faktor destabilizues shtesë.
Të shtunën, diplomatët më të lartë nga Egjipti, Jordania, Emiratet e Bashkuara Arabe, Arabia Saudite dhe Katari hodhën poshtë çdo përpjekje për dëbimin me forcë të palestinezëve gjatë një takimi në Kajro.
“Ne riafirmojmë refuzimin tonë [ndaj çdo përpjekjeje] për të cenuar të drejtat e patjetërsueshme të palestinezëve, qoftë përmes aktivitetit të kolonëve, dëbimeve, aneksimit të tokave apo boshatisjes së tyre nga pronarët… në çdo formë apo rrethanë,” thanë vendet në një deklaratë të përbashkët.
Plan i vjetër
Versionet e propozimit të Trumpit për të zhvendosur palestinezët në Jordani datojnë të paktën që nga Plani Allon, i emërtuar sipas politikanit izraelit Yigal Allon. Pas luftës së vitit 1967, Allon propozoi aneksimin e pjesës më të madhe të Bregut Perëndimor.
Hashemitët janë gjithashtu kujdestarët e vendeve të shenjta islame dhe të krishtera në Jerusalem. Çdo përpjekje për të shembur Kupolën e Shkëmbit apo xhaminë Al-Aqsa për të ndërtuar një tempull të tretë hebre – një objektiv i shumë grupeve të ekstremit të djathtë në Izrael – do të ishte gjithashtu një “casus belli,” thanë burimet.
Aq më shqetësues është fakti që edhe Pete Hegseth, Sekretari i ri i Mbrojtjes i Trumpit, ka bërë thirrje për ndërtimin e një tempulli të tretë hebre mbi vendin e Xhamisë Al-Aqsa në Jerusalem. /MEE/