SHBA kërcënon Gjykatën Ndërkombëtare Penale: Hiq dorë nga hetimet për krimet e luftës të Izraelit ose “të gjitha opsionet janë në tryezë”

Një këshilltar i lartë ligjor i Departamentit Amerikan të Shtetit ka drejtuar një kërcënim të hapur ndaj trupës mbikëqyrëse të Gjykatës Penale Ndërkombëtare (GJNP), duke paralajmëruar se “të gjitha opsionet janë në tryezë” nëse gjykata nuk i ndërpret hetimet dhe urdhrat e arrestit ndaj SHBA-së dhe Izraelit.

Reed Rubinstein e bëri këtë kërcënim të martën gjatë një mbledhjeje të Asamblesë së Shteteve Palë (ASP), organi mbikëqyrës i GJNP-së, në Nju Jork.

“Do të përdorim të gjitha instrumentet përkatëse dhe efektive diplomatike, politike dhe ligjore për të bllokuar tejkalimin e kompetencave të GJNP-së,” paralajmëroi përfaqësuesi amerikan.

“Sanksionet tona të 5 qershorit duhet të jenë tregues i vendosmërisë sonë,” shtoi ai, duke iu referuar vendimit të SHBA-së për të sanksionuar katër gjyqtarë të GJNP-së që lëshuan urdhër-arreste për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrin e mbrojtjes Yoav Gallant në nëntor.

Rubinstein vazhdoi: “Për të qenë të qartë, ne presim që të gjitha veprimet e GJNP-së ndaj Shteteve të Bashkuara dhe aleatit tonë Izraelit – pra të gjitha hetimet dhe urdhër-arrestet – të ndalen menjëherë. Në të kundërt, të gjitha opsionet mbeten në tryezë.”

GJNP po rrezikon të gjendet nën sanksione të plota amerikane

Asambleja po shqyrtonte një ndryshim të mundshëm të Statutit të Romës – traktati themelues i GJNP-së – për të zgjeruar juridiksionin e gjykatës në lidhje me “krimin e agresionit”.

Gjykata ka juridiksion mbi 125 shtete anëtare. Ndryshimi synon të lejojë ndjekjen penale për krimin e agresionit edhe kur ndodh në territorin e një shteti anëtar, njësoj si për krimet kundër njerëzimit, krimet e luftës dhe gjenocidin.

As SHBA-ja e as Izraeli nuk janë palë të Statutit të Romës dhe prej kohësh e kanë mohuar autoritetin e gjykatës. Megjithatë, Rubinstein mori pjesë në takim si vëzhgues.

Gjykata ka hetuar më parë krimet e supozuara të kryera nga forcat amerikane në Afganistan, që është shtet palë.

Rubinstein akuzoi gjykatën se “ka ndërmarrë veprime të paligjshme dhe të pabaza kundër Amerikës dhe aleatit tonë të ngushtë, Izraelit”. Ai tha se GJNP “ka abuzuar në mënyrë të paligjshme me kompetencat e saj” dhe se sjellja e saj “kërcënon sovranitetin e SHBA-së dhe dëmton sigurinë kombëtare dhe punën tonë të politikës së jashtme”.

Ai përmendi gjithashtu sanksionet financiare dhe të vizave që SHBA-ja vendosi ndaj kryeprokurorit të GJNP-së, Karim Khan, në shkurt.

Khan, shtetas britanik, është privuar nga viza amerikane dhe bashkëshortja me fëmijët e tij janë ndaluar të udhëtojnë drejt SHBA-së. Llogaritë bankare të tij në Britani janë ngrirë.

Sulme ndaj raportuesve të OKB-së dhe kërcënime të reja

Rubinstein, i cili është kritikuar në SHBA për deklarata konspirative në rrjetet sociale, përfshirë një pohim se administrata Biden kishte një “program masiv për të rrëzuar qeverinë izraelite”, theksoi gjithashtu pretendime të ngjashme gjatë një seance në Senat.

Një ditë pas fjalës së tij në OKB, administrata Trump njoftoi sanksione ndaj Francesca Albanese, raportueses speciale të OKB-së për Palestinën, për shkak të një raporti kritik më 30 qershor ku përmendte mbi 60 kompani, përfshirë Google, Amazon dhe Microsoft, si pjesë të një “ekonomie të gjenocidit” të Izraelit.

Sekretari i Shtetit Marco Rubio tha se “fushata e Albanese për luftë politike dhe ekonomike ndaj SHBA-së dhe Izraelit nuk do të tolerohet më”.

Sanksionet përfshijnë ngrirje të pasurive të saj në SHBA dhe ndalim të mundshëm udhëtimi.

Kreu i të Drejtave të Njeriut në OKB, Volker Türk, kërkoi menjëherë heqjen e sanksioneve ndaj Albanese dhe dënoi sulmet dhe kërcënimet ndaj raportuesve specialë dhe institucioneve si GJNP.

GJNP në rrezik ekzistencial?

Khan aktualisht është me leje pushimi, pas dështimit të përpjekjeve për ta pezulluar, dhe përballë një hetimi të OKB-së për akuza për sulm seksual, që ai i mohon.

Ai ishte duke përgatitur urdhra të rinj arresti për ministrat izraelitë Itamar Ben Gvir dhe Bezalel Smotrich për nxitje të vendbanimeve ilegale në Bregun Perëndimor.

Urdhërat janë tani në duart e dy prokurorëve ndihmës dhe gjykata ka ndaluar publikimin e urdhrave të tjerë pa autorizim.

Avokati i GJNP-së, Nicholas Kaufman, tha në radion publike izraelite më 8 qershor se sanksionet ndaj katër gjyqtarëve ishin një “kërcënim serioz për të detyruar anulimin e urdhrave për Netanyahun dhe Gallant”.

Sipas tij, “komentatorët besojnë se këto masa janë një paralajmërim i fundit përpara se të sanksionohen edhe prokurorët zëvendësues, që kanë marrë rolin e Karim Khan”.

Londra kundër sanksioneve ndaj gjykatës

Më 16 qershor, Middle East Eye zbuloi se qeveria britanike po lobonte për të ndaluar sanksionet amerikane ndaj gjykatës si institucion.

Sipas burimeve diplomatike, SHBA i ka njoftuar aleatët se për të shmangur sanksione të mëtejshme, GJNP duhet të mbyllë përgjithmonë të gjitha hetimet ndaj SHBA-së dhe Izraelit, dhe të premtojë se nuk do të ndjekë më penalisht shtetas amerikanë apo aleatë që nuk kanë dhënë pëlqimin për juridiksionin e saj.

Nëse SHBA vendos sanksione të drejtpërdrejta ndaj gjykatës si institucion, kjo mund të bllokojë aktivitetin e saj financiar dhe digjital, duke e vënë GJNP-në përballë një krize ekzistenciale që mund ta paralizojë plotësisht funksionimin e saj.