SHBA i thotë Gjykatës Ndërkombëtare: Izraeli ka të drejtë ligjore të pengojë agjencitë humanitare të OKB-së

Një zyrtar i SHBA-së, duke folur të mërkurën para Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë (ICJ), mbrojti sjelljen armiqësore të Izraelit ndaj agjencive të Kombeve të Bashkuara në Gaza si të mundësuar nga e drejta ndërkombëtare, ndërsa ndalimi i ndihmës humanitare nga Izraeli ndaj Gazës po hyn në muajin e dytë.

Në ditën e tretë të seancave të ICJ-së në Hagë, të cilat shqyrtojnë detyrimet humanitare ligjore të Izraelit në Palestinën e pushtuar, SHBA refuzoi mendimin e shumicës së shteteve pjesëmarrëse që e akuzojnë Izraelin për shkelje të së drejtës ndërkombëtare për sulmet ndaj OKB-së dhe organizatave ndërkombëtare që nga tetori 2023.

Seancat u nxitën nga vendimi i Izraelit në tetor për të ndaluar UNRWA-n, agjencinë e OKB-së për refugjatët palestinezë — vendim që shkaktoi zemërim global dhe kërkesa që Izraeli të përjashtohej nga OKB-ja për shkelje të Kartës së saj, sidomos të privilegjeve dhe imuniteteve të agjencive të saj.

Në kundërshtim me qëndrimin e juristit më të lartë të OKB-së dhe 12 shteteve që folën gjatë javës, përfaqësuesi amerikan deklaroi se e drejta ndërkombëtare “nuk i imponon asnjë detyrim absolut një fuqie pushtuese” sa i përket ndihmës humanitare të ofruar nga OKB-ja, organizatat ndërkombëtare apo shtetet e treta.

“Ligji i pushtimit e lejon pushtuesin të balancojë interesat ushtarake dhe humanitare”, tha Joshua Simmons nga Departamenti i Shtetit të SHBA-së, duke përmendur nenin 59 të Konventës së Katërt të Gjenevës, i cili, sipas tij, nuk kërkon në mënyrë të pakushtëzuar lejen për ndihma për popullsinë e pushtuar.

Ai vuri në dyshim paanshmërinë e UNRWA-së dhe tha se kishte “shqetësime serioze” mbi përdorimin e objekteve të saj nga Hamasi dhe përfshirjen e disa punonjësve të saj në sulmin e 7 tetorit — akuza që më vonë nuk u mbështetën nga një hetim i OKB-së.

Simmons tha se ligji i pushtimit i lejon Izraelit të kufizojë aktivitetet e aktorëve që ai i percepton si kërcënim për sigurinë dhe se “nuk ka detyrim për të lejuar UNRWA-n të ofrojë ndihma humanitare”.

Izraeli është armiqësor prej kohësh ndaj UNRWA-së për faktin se ajo mbron statusin e refugjatëve për palestinezët e dëbuar gjatë Nakbës në vitin 1948 dhe pasardhësit e tyre.

Në janar 2024, Izraeli akuzoi 12 punonjës të UNRWA-së për përfshirje në sulmin e Hamasit, por një raport i pavarur i publikuar në prill nuk gjeti prova dhe kritikoi Izraelin që nuk dha informacione konkrete.

Ndërkohë, Departamenti i Drejtësisë i SHBA-së vendosi javën e kaluar që UNRWA nuk gëzon imunitet nga ndjekja penale në SHBA.

UNRWA mbështet rreth 5.9 milionë refugjatë palestinezë në Palestinën e pushtuar dhe vendet përreth, duke ofruar arsim, ushqim, shërbime mjekësore dhe karburant. Mbyllja e saj do të rrëzonte jetesën e miliona njerëzve. Izraeli ka vrarë të paktën 290 punonjës të saj dhe ka kryer mbi 830 sulme ndaj objekteve të UNRWA-së që nga tetori 2023.

Reagime dhe qëndrime ndërkombëtare

Hungaria mbështeti argumentet e SHBA-së dhe i quajti seancat e ICJ-së “politikisht të motivuara”. Ambasadori i saj, Gergo Kocsis, tha se përfshirja e Gjykatës vetëm sa e thellon ndarjen globale.

Vetëm SHBA-ja dhe Hungaria kanë mbrojtur publikisht Izraelin në këto seanca. Ambasadori palestinez në Holandë, Ammar Hijazi, e quajti ndërhyrjen amerikane “të ngushtë dhe në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare”, duke akuzuar SHBA-në për kontradiktë midis retorikës së saj humanitare dhe mbështetjes për bllokadën izraelite.

Mbështetje për UNRWA-n

Përfaqësuesi rus Maksim Musikhin tha se ndalimi i UNRWA-së nga Izraeli është në kundërshtim me të drejtën humanitare dhe të drejtën për vetëvendosje të palestinezëve. Ai propozoi që UNRWA të nominohej për Çmimin Nobel për Paqe.

Ministri i jashtëm i Indonezisë, Sugiono, e akuzoi Izraelin për shkelje të detyrimeve ndaj agjencive të OKB-së dhe tha se veprimet e tij dëmtojnë vetë legjitimitetin e OKB-së.

Franca bëri thirrje për lejimin e menjëhershëm të ndihmës humanitare dhe hapjen e të gjitha pikave të kalimit në Gaza.

Turqia kërkoi nga Gjykata të deklarojë të paligjshme bllokadën ndaj Gazës dhe sulmet ndaj ndihmës humanitare. Zëvendësministri i jashtëm turk, Nuh Yilmaz, akuzoi Izraelin se përdor urinë si armë dhe zhvendos me dhunë qindra mijëra palestinezë, duke sulmuar objekte civile, spitale dhe shkolla.

Ai tha për Middle East Eye se Turqia po bën gjithçka që mundet për t’i dhënë fund bllokadës dhe për të dërguar ndihma në Gaza: “Ne jemi në anën e Palestinës. Ne jemi kundër gjenocidit. Dhe duam që ai të ndalojë sa më shpejt.”

A dëshiron ta shndërroj këtë përkthim në një lajm të strukturuar për publikim?