Cili është “plani” i Donald Trump për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë?
Donald Trump ka pohuar vazhdimisht se ai mund t’i japë fund shpejt luftës Rusi-Ukrainë, pa paraqitur një plan të detajuar ndërsa zgjedhjet presidenciale në SHBA po afrohen.
Por kandidati i tij për zëvendëspresident, JD Vance, ka paraqitur tani – në një podcast – disa detaje se si do të dukej “një vizion” i administratës Trump për rolin e ardhshëm të Uashingtonit në konflikt.
Le të hedhim një vështrim në planin dhe çfarë do të thotë ai për të gjithë të përfshirët.
Sipas mediave të huaja, përcjell Telegrafi, ish-presidenti ka përmendur shumë herë politikën e SHBA-së ndaj Ukrainës për të sulmuar lidershipin e Partisë Demokratike, duke argumentuar se ata kanë financuar dhe armatosur një luftë në shkallë të gjerë dhe pa fund, që nuk i sjell dobi SHBA-së.
Trump ka pohuar se lufta nuk do të kishte filluar kurrë nëse ai do të kishte fituar zgjedhjet e vitit 2020 dhe është mburrur se ishte në gjendje t’i jepte fund luftës “në 24 orë”.
Por ai nuk ka paraqitur asnjë provë për të mbështetur asnjërën nga pretendimet.
Gjatë debatit presidencial kundër zëvendës-presidentes Kamala Harris javën e kaluar, ai tha se nëse do të zgjidhej në nëntor, ai do ta “mbaronte (luftën) përpara se të bëhej president” në janar.
Por Trump sugjeroi se shtrimi i planit në detaje do ta ekspozonte atë në negociata.
“Unë kam një plan shumë të saktë se si të ndaloj Ukrainën dhe Rusinë. Dhe unë kam një ide të caktuar, ndoshta jo një plan, por një ide për Kinën”, tha Trump javën e kaluar në një intervistë podcast me Lex Fridman.
Ai më vonë shtoi: “Por unë nuk mund t’ju jap ato plane, sepse nëse ju jap ato plane, nuk do të jem në gjendje t’i përdor ato. Ata do të jenë të pasuksesshëm. Një pjesë e tyre është surprizë”.
Por cili është “plani”?
Ndërsa Trump ka hezituar të ndajë detaje të planeve të tij për të “ndaluar Ukrainën dhe Rusinë”, kandidati i tij ka qenë, së paku, më i afërt.
Sipas Vance, Trump do të fillonte negociatat me Kremlinin, Ukrainën dhe palët e interesuara evropiane nëse ai fiton zgjedhjet me synimin drejt arritjes së “një zgjidhjeje paqësore”.
“Dhe ajo që ndoshta duket është linja aktuale e demarkacionit midis Rusisë dhe Ukrainës, të bëhet si një zonë e demilitarizuar”, ka thënë ai për Shawn Ryan Show në një episod të publikuar javën e kaluar.
Vance nuk diskutoi për vendndodhjen ose shtrirjen e zonës së çmilitarizuar, por theksoi se ajo do të ishte “shumë e fortifikuar në mënyrë që rusët të mos pushtojnë përsëri”.
“Ukraina ruan sovranitetin e saj të pavarur, Rusia merr garancinë e neutralitetit nga Ukraina – nuk i bashkohet NATO-s, nuk i bashkohet disa prej këtyre institucioneve aleate. Kjo është ajo që përafërsisht do të dukej marrëveshja”, tha ai.
Vance, një ish marinar amerikan, tha se “shumë rreziqe” do të përfshiheshin nëse Uashingtoni do të ndihmonte Ukrainën të merrte kontrollin e Krimesë, të cilën Rusia e aneksoi pas një ofensive në vitin 2014.
Zëvendës-presidenti i mundshëm i ardhshëm tha se ai beson se Trump mund të arrijë një marrëveshje me shpejtësi sepse “kanë frikë prej tij në Rusi, janë të shqetësuar për të në Evropë – sepse e dinë se ai në të vërtetë thotë atë që mendon”.
Çfarë do të thotë kjo në veprim?
“Skicat e planit” të paraqitur nga Vance duken shumë më afër vizionit të paraqitur nga Moska për t’i dhënë fund luftës në krahasim me atë të favorizuar nga Ukraina dhe NATO, vlerëson Al Jazeera, përcjell Telegrafi.
Së pari, ai mbështet mbajtjen e linjave aktuale të demarkacionit, që do të thotë se Ukraina do të duhet të heqë dorë nga kontrolli i disa prej territoreve të saj të pushtuara.
Brenda disa muajsh pas fillimit të pushtimit të Ukrainës në shkurt 2022, Rusia mori kontrollin e pjesëve të Ukrainës, duke përfshirë zonat në Luhansk, Donetsk, Kherson dhe Zaporizhia, duke mbajtur referendume dhe duke instaluar zyrtarë besnikë ndaj Kremlinit.
Rusia ka marrë kontrollin ushtarak të rreth 20 për qind të Ukrainës që nga viti 2014, duke theksuar se çdo plan paqeje duhet të njohë “realitetin në terren”.
Në anën tjetër, Ukraina ka thënë se çdo marrëveshje paqeje duhet të zhvlerësojë aneksimet ruse të të gjithë territorit të saj, që do të përfshinte anulimin e aneksimit të Krimesë dhe kthimin e saj nën kontrollin e Kievit.
Ukraina gjithashtu ka bërë presion të madh për më shumë fonde dhe armë dhe për t’u bërë anëtare e aleancës ushtarake perëndimore.
NATO ka nisur procesin e anëtarësimit të Kievit, duke premtuar një “rrugë të pakthyeshme” për të hyrë në aleancën prej 32 anëtarësh.
Kievi dëshiron që zyrtarët rusë të ndiqen penalisht edhe në një gjykatë ndërkombëtare.
Çfarë ndodh tani?
Lufta midis Rusisë dhe Ukrainës nuk tregon shenja të ndalimit në të ardhmen e parashikueshme, pavarësisht nga retorika zgjedhore në SHBA.
Kremlini ka shprehur gjithashtu pesimizëm në lidhje me pretendimet e Trump për t’i dhënë fund luftës menjëherë, me zëdhënësin Dmitry Peskov duke thënë në fillim të shtatorit se ky lloj i të menduarit bie në “sferën e fantazisë”.
Presidenti rus Vladimir Putin dukej se po “trazonte” ekipin e fushatës së Harris në fillim të këtij muaji gjithashtu, duke thënë se Moska “e mbështet” atë dhe ndoshta ajo nuk do të vendoste sanksione të mëtejshme ndaj Rusisë.
Ndërkohë, Rusia dhe Ukraina vazhdojnë të luftojnë në territorin e njëra-tjetrës, ndërsa ushtria ruse bën fitime të vogla në Ukrainën lindore dhe forcat ukrainase vazhdojnë me ofensivën e tyre në rajonin kufitar Kursk.
Udhëheqësit rusë kanë refuzuar tërheqjen kuptimplotë të trupave dhe armëve nga territori ukrainas për të “zbutur” inkursionin në tokën e tyre, por ngadalë janë mobilizuar për të çuar përpara një kundërofensivë. /Telegrafi/