Porositë izraelite për armë franceze përjetuan “një vit rekord” në vitin 2024

Eksportet franceze të armëve drejt Izraelit në vitin 2024 arritën një nivel që nuk ishte parë prej tetë vitesh, në një kohë kur shitjet globale të armëve franceze shënuan një rritje të ndjeshme, sipas Mediapart.

Media franceze ka siguruar raportin e vitit 2025 për eksportet e armëve të Ministrisë së Mbrojtjes, i cili ende nuk është bërë publik.

Ai tregon se ndërsa në vitin 2024, Franca “nënshkroi performancën e saj të dytë më të mirë historike” në nivel botëror, me porosi në vlerë prej 21.6 miliardë eurosh, Izraeli është ndër shtetet që shënoi një vit rekord për blerjet e armëve franceze.

Sipas raportit, porositë nga Izraeli arritën 27.1 milionë euro në vitin 2024, një shifër që nuk ishte parë që nga viti 2017.

Përveç këtyre porosive, dërgesat drejt Izraelit kapën shifrën 16.1 milionë euro, një nivel që përputhet me mesataren e dhjetë viteve të fundit.

Raporti gjithashtu tregon se, ndonëse numri i licencave të dhëna për eksport armësh drejt Izraelit ra nga 75 në vitin 2023 në 50 në vitin 2024, shuma e autorizuar më shumë se u dyfishua, nga 176.2 milionë euro në 387.8 milionë euro.

Çështja e shitjes së armëve franceze drejt Izraelit ka qenë jashtëzakonisht kontroverse që nga fillimi i gjenocidit izraelit në Gaza, i cili deri më tani ka vrarë mbi 64.000 palestinezë.

Media investigative dhe OJQ-të kanë theksuar vazhdimisht dërgesat e pajisjeve ushtarake franceze drejt Izraelit, pavarësisht gjenocidit në vazhdim, ndërsa deputetët kanë akuzuar qeverinë për mungesë transparence dhe mbikëqyrjeje parlamentare mbi këtë çështje.

Justifikimet e përsëritura të ministrisë rikonfirmohen në raport: “Në kontekstin e luftës në Gaza, Franca nuk po dërgon armë në Izrael, por po eksporton komponentë të destinuar posaçërisht për t’u integruar në sistemet mbrojtëse ose për t’u ri-eksportuar në vende të treta.

“Dy të tretat e këtyre porosive i përkasin komponentëve që do të integrohen në pajisje të cilat do të ri-eksportohen në vende të treta, në përputhje me rritjen e kërkesës së përgjithshme për pajisje mbrojtëse dhe me pozitën globale të industrisë izraelite.”

Në mars, në një përgjigje me shkrim ndaj një senatori komunist, ministri i mbrojtjes Sébastien Lecornu shkroi se “pjesa shumë e vogël e eksporteve që përfundojnë realisht në forcat e armatosura izraelite” përbëhet nga pajisje të mbrojtjes ajrore, të destinuara për sistemin anti-raketor Iron Dome të Izraelit.

Ministri deklasifikoi një dokument në qershor për të mbështetur këto deklarata.

“Thelbësore për operacionet tokësore”
Në raportin e vitit 2025, ministria e minimizon rritjen e porosive izraelite, të cilat përfaqësojnë vetëm “0.13 për qind të totalit të porosive të regjistruara”.

Për krahasim, porositë franceze të armëve kapën vlerën 1.25 miliardë dollarë për Irakun, 718 milionë për Emiratet e Bashkuara Arabe dhe 170 milionë për Arabinë Saudite.

Sa i përket licencave të miratuara nga shteti – sistemi përmes të cilit qeveria siguron që shitjet janë në përputhje me angazhimet ndërkombëtare të Francës për kontrollin e armëve dhe mos-përhapjen, përfshirë kushtëzimet – ministri e arsyeton dyfishimin e tyre për Izraelin me “nevojën për të autorizuar, siç ndodh rreth çdo tre vjet, një rrjedhë të komponentëve të municioneve që do të ri-eksportohen në Francë për të plotësuar nevojat kombëtare”.

Në vitin 2024, dy licenca në vlerë prej 122 milionë eurosh iu dhanë Izraelit në kategorinë ML3 (“municione dhe pajisje për rregullimin e raketave”), gjashtë licenca në vlerë 6.4 milionë euro për pajisje ML5 (“pajisje për kontroll zjarri, mbikëqyrje dhe paralajmërim”) dhe tre licenca në vlerë 5 milionë euro për kategorinë M15 (“pajisje imazherie ose kundërmasash”).

Aymeric Elluin, drejtues i sektorit të avokimit për armët në Amnesty International France, i tha Mediapart se “këto pajisje imazherie dhe kontrolli të zjarrit janë thelbësore për zhvillimin e operacioneve tokësore”.

Raporti tregon se në vitin 2024, Franca refuzoi në mënyrë eksplicite ose implicite 54 kërkesa për licenca, pa specifikuar për secilin vend, raporton Mediapart. Licencat nuk rezultojnë automatikisht në një porosi ose dërgesë.

Ndërsa Franca është nënshkruese e disa marrëveshjeve që ndalojnë dërgimin e armëve në rast se ekziston rreziku që ato të përdoren për të kryer krime lufte, Parisi mbetet i pandjeshëm ndaj kërkesave të shoqërisë civile për të vendosur një embargo totale mbi shitjen e armëve drejt Izraelit, ndryshe nga rasti me shtetet si Rusia dhe Irani.

Aktivistët besojnë se ndalimi i shitjeve të armëve do të ishte një mënyrë më domethënëse për të ushtruar presion mbi Izraelin për të ndalur luftën sesa njoftimi i Parisit se do ta njohë shtetin palestinez në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së më vonë këtë muaj. /MEE/