Tarifat e Trumpit për industrinë e automobilave mund të ndihmojnë prodhuesit kinezë, thonë ekspertët

Prodhuesit kinezë të makinave mund të jenë ndër përfituesit e papritur të luftës tregtare të Presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, pasi një tarifë prej 25 për qind për automjetet dhe pjesët e importuara hyn në fuqi të enjten, thonë analistët.

Shtëpia e Bardhë ka argumentuar se tarifa është e nevojshme për të mbrojtur industrinë amerikane të automobilave dhe për të forcuar bazën industriale dhe zinxhirët e furnizimit të vendit.

Vitin e kaluar, SHBA importoi pjesë auto, motorë dhe automjete me vlerë 475 miliardë dollarë, sipas Byrosë së Analizës Ekonomike, kryesisht nga Meksika, Japonia, Koreja e Jugut, Gjermania dhe Kanadaja.

Prania e Kinës në industrinë amerikane të automobilave ka qenë e kufizuar që nga nisja e luftës së parë tregtare të Trump në vitin 2018, kur ai vendosi tarifa për 380 miliardë dollarë mallra kineze.

Sipas firmës kërkimore të tregut automobilistik JATO Dynamics, automjetet e lehta të prodhuara në Kinë – makina, furgonë dhe motoçikleta – përfaqësuan vetëm 0.4 për qind të shitjeve të automjeteve të lehta në SHBA në vitin 2024.

Kjo prani e kufizuar vjen kryesisht si rezultat i njohjes së ulët të markave kineze në SHBA dhe tarifës 100 për qind të vendosur vitin e kaluar nga ish-presidenti Joe Biden.

Duke filluar nga viti 2027, SHBA do të ndalojë gjithashtu shitjen e çdo “automjeti të lidhur” të prodhuar në Kinë, për arsye të pretenduara të sigurisë kombëtare.

Këto sisteme, të pranishme kryesisht në makinat elektrike (EV), mundësojnë shkëmbimin e të dhënave përmes Bluetooth, Wi-Fi ose satelitëve.

Avantazhi i mundshëm i prodhuesve kinezë

Sam Fiorani, nënkryetar i parashikimeve globale të automjeteve në AutoForecast Solutions, tha se prodhuesit kinezë të makinave preken më pak menjëherë nga tarifat amerikane sesa konkurrentët e tyre globalë, çka mund t’u japë atyre një avantazh afatgjatë.

“Me markat evropiane, japoneze dhe koreano-jugore të goditura financiarisht nga tregu amerikan, markat kineze tani kanë konkurrentë të dobësuar. Kostoja e të bërit biznes në SHBA do të dëmtojë çdo prodhues automjetesh në atë treg, por prodhuesit kinezë nuk varen nga SHBA për të ardhura të konsiderueshme,” tha Fiorani për Al Jazeera.

Ai shtoi se këta prodhues mund të përfitojnë edhe përmes uljes së kostove në tregje të tjera, ndërsa konkurrentët e tyre përballen me çmime më të larta për shkak të tarifave.

Përfitimet do të jenë më të dukshme në tregun e makinave elektrike, edhe pse prodhuesit kinezë mbeten të përjashtuar nga SHBA.

Kina dominoi si prodhimin e automjeteve elektrike, ashtu edhe atë të baterive, dhe vitin e kaluar gjiganti kinez BYD tejkaloi Tesla-n e Elon Musk në të ardhurat vjetore globale falë shitjeve të forta në tregun vendas.

Gjithashtu, gjashtë nga 10 prodhuesit kryesorë të baterive EV në botë ndodhen në Kinë.

Ndërsa tarifat e Trump pritet të kenë ndikim të kufizuar te Tesla, e cila mbështetet më pak në pjesë të huaja, ekspertët thonë se ato do të dëmtojnë konkurrentët e mundshëm të BYD, si Hyundai e Koresë së Jugut, Nissan e Japonisë dhe gjigantët gjermanë BMW dhe Mercedes.

Pasojat për industrinë e automobilave në SHBA

Tu Le, themelues dhe drejtor menaxhues i Sino Auto Insights, tha se politikat tarifore të Trump dhe shtytja për të zhvendosur prodhimin në SHBA mund të bëjnë që markat amerikane të humbasin konkurrencën në planin afatgjatë, duke përfituar kështu Kina.

“Nëse gjërat vazhdojnë kështu për industrinë amerikane të automobilave, ajo mund të bëhet jokonkurruese brenda katër vitesh. Në vend që të investojnë në energji të pastër ose në infrastrukturë karikimi, ata po përqendrohen në rikthimin e fabrikave në SHBA,” tha ai për Al Jazeera.

Megjithatë, furnizuesit kinezë të pjesëve të automjeteve mund të përballen me ndikim më të madh nga tarifat sesa vetë prodhuesit e makinave, për shkak të ekspozimit më të lartë ndaj tregut amerikan, sipas Nick Marro, ekonomist kryesor për Azinë në Economist Intelligence Unit (EIU).

“Prodhuesit kinezë të makinave nuk shesin shumë në SHBA, sidomos për shkak të tarifave të larta mbi makinat elektrike, të cilat dominohen nga markat kineze. Megjithatë, prodhuesit kinezë të pjesëve të automjeteve historikisht e kanë parë SHBA-në si një treg kryesor,” tha Marro për Al Jazeera.

Roli i Meksikës dhe ndikimi në tregtinë rajonale

Një çështje kyçe është se si tarifat e Trump do të ndikojnë te prodhuesit kinezë dhe të tjerë të huaj që janë zhvendosur në Meksikë për të përfituar nga Marrëveshja SHBA-Meksikë-Kanada (USMCA) dhe afërsia me kufirin amerikan.

Pas luftës tregtare të Trump në 2018 me Pekinin, shumë prodhues kinezë zhvendosën operacionet e tyre në Azinë Juglindore dhe më pas në Meksikë për të shmangur tarifat.

Si rezultat, tregtia e Meksikës me SHBA u rrit ndjeshëm, duke e bërë atë partnerin tregtar kryesor të Amerikës në vitin 2023, duke kaluar Kinën.

Në vitin 2024, Meksika furnizoi më shumë se 40 për qind të pjesëve të automjeteve të SHBA-së, por shumë prej tyre vinin nga fabrika kineze të ngritura atje gjatë tetë viteve të fundit.

Ndërsa Meksika dhe Kanadaja do të përfitojnë nga disa përjashtime nga tarifat e Trump falë USMCA-së, Marro nga EIU thotë se qeveria meksikane pritet të rishqyrtojë bazën e saj prodhuese kineze ndërsa përpiqet të negociojë tarifa më të ulëta.

Gjatë fushatës së tij presidenciale vitin e kaluar, Trump pretendoi gabimisht se Meksika lejonte prodhuesit kinezë të makinave të ndërtonin fabrika për të transportuar automjete të përfunduara në SHBA pa paguar taksa.

Ky mbetet një pikë e nxehtë debati, veçanërisht pas rikthimit të Trump në Shtëpinë e Bardhë në janar. /Al Jazeera/