Studim: Sëmundjet e zemrës dhe goditja në tru kalojnë COVID-19 si vrasësit kryesorë në nivel global
Sëmundjet e zemrës dhe kërcënime të tjera të njohura shëndetësore janë përsëri shkaqet kryesore të vdekjes në mbarë botën, duke kaluar COVID-19, sipas një studimi të ri të dielën, transmeton Anadolu.
Studimi i botuar në “The Lancet”, thekson se sëmundjet e zemrës, goditja në tru dhe sëmundja pulmonare obstruktive kronike u renditën si shkaqet kryesore të vdekjes në vitin 2023 ndërsa COVID-19 nga vrasësi kryesor në botë në vitin 2021 ka rënë në vendin e 20-të në vetëm dy vjet.
Vdekjet nga sëmundjet infektive, përfshirë fruthin dhe tuberkulozin kanë rënë, ndërsa sëmundjet kronike jo-ngjitëse si diabeti, Alzheimeri dhe çrregullimet e përdorimit të drogës janë në rritje.
Hulumtuesit paralajmëruan se ndërsa këto kërcënime shëndetësore që lëvizin ngadalë mund të marrin më pak vëmendje sesa krizat globale, ndikimi i tyre në shëndetin publik dhe mirëqenien është ende i konsiderueshëm. Raporti thekson se të rinjtë në Amerikën e Veriut po vdesin gjithnjë e më shumë nga vetëvrasjet, mbidozat e drogës dhe sëmundjet që lidhen me alkoolin.
Shkaqe të tjera të vdekjes shfaqën dallime të dukshme midis burrave dhe grave, veçanërisht për vdekjet nga konflikti dhe terrorizmi në rajone të caktuara. Mosha mesatare globale e vdekjes u rrit nga 46.8 vjet në vitin 1990 në 63.4 vjet në vitin 2023, me gratë që jetojnë më gjatë se burrat.
Jetëgjatësia më e lartë u regjistrua në rajonet me të ardhura të larta, ku gratë arritën 80.9 vjet dhe burrat 74.8 vjet ndërsa më e ulëta ishte në Afrikën Sub-Sahariane, me 38 vjet për gratë dhe 35.6 vjet për burrat.
“Ekziston një nevojë gjithnjë e më e pranishme për sisteme të kujdesit shëndetësor të forcuara që janë rezistente ndaj pandemive të ardhshme dhe barrës në ndryshim të sëmundjeve, veçanërisht në mesin e popullatave në plakje në rajone me shkallë të lartë vdekshmërie”, tha studimi.
Hulumtuesit vunë re se vlerësimet e sakta të shkaqeve të vdekjes po bëhen gjithnjë e më të rëndësishme për formësimin e prioriteteve shëndetësore dhe avancimin e barazisë globale shëndetësore.
“Nevoja për bashkëpunim global për të ulur vdekshmërinë e parandalueshme është më e rëndësishme se kurrë, pasi barrat në ndryshim të sëmundjeve po prekin të gjitha kombet, megjithëse me ritme dhe shkallë të ndryshme”, thotë studimi.
