Si Trumpi dhe Netanyahu e detyruan Mohammed bin Salmanin të vendosë një vijë të kuqe për Palestinën

Një marrëdhënie e fshehtë e pretenduar nga kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu me Arabinë Saudite, e cila ishte ndërtuar për vite me radhë, është shkatërruar brenda pak ditësh.

Netanyahu e përmendi hapur këtë në një intervistë për Channel 14 gjatë vizitës së tij në Uashington javën e kaluar.

“Ne kishim marrëdhënie të fshehta për gati tre vjet. Nga ana jonë, përveç meje, vetëm tre persona e dinin për këtë. Edhe nga ana e tyre kishte vetëm disa njerëz të përfshirë, ashtu si edhe nga ana amerikane,” mburrej Netanyahu.

Nëse kjo është e vërtetë dhe jo një tjetër shpikje e Netanyahut, marrëdhënia ose është zbuluar me pëlqimin e palës tjetër, ose tashmë ka përfunduar. Një mundësi e tretë është që kjo deklaratë është një akt i një bully, si shumë të tjera që ai ka bërë kohët e fundit.

Një marrëdhënie e bazuar te interesi personal

Marrëdhënia midis mbretërisë saudite dhe Izraelit ka qenë aq shumë e lidhur me ambiciet personale sa edhe me ato shtetërore.

Si një princ i panjohur, që përballej me opozitë të fortë nga anëtarët e fuqishëm të familjes mbretërore, Mohammed bin Salman (MBS) e kuptoi se rruga e tij drejt pushtetit kalonte përmes Tel Avivit dhe Uashingtonit.

Pasi u vendos si princ i kurorës, Bin Salman vazhdoi të kërkonte afrim me Izraelin, madje bëri një vizitë të fshehtë në vitin 2017. Ai u përpoq të fitonte simpatinë e opinionit hebre në Amerikë duke shprehur përbuzje për çështjen palestineze.

Një vit më vonë, ai kritikoi Presidentin e Autoritetit Palestinez, Mahmoud Abbas, duke thënë se palestinezët duhet të negociojnë me Izraelin ose “të heshtin”.

Para sulmit të Hamasit mbi Izraelin, MBS ishte shumë pranë nënshkrimit të Marrëveshjeve të Abrahamit.

Pa hapësirë për manovrim

Për 15 muaj, Arabia Saudite nuk toleroi asnjë protestë pro-palestineze dhe vazhdoi me aktivitetet e saj të zakonshme ndërsa Gaza vuante. Madje, ngritja e një flamuri palestinez ose lutja për Gazën në Mekë u ndalua.

As numri i madh i viktimave në Gaza, as sulmet në Liban dhe Bregun Perëndimor nuk ndryshuan pozicionin e Arabisë Saudite.

MBS ishte madje i gatshëm të toleronte një nivel të caktuar poshtërimi nga presidenti i atëhershëm i SHBA-së, Donald Trump. Kur u pyet se cilin vend do të vizitonte i pari, Trump tha se Arabia Saudite do të duhej të paguante 500 miliardë dollarë në kontrata amerikane për këtë nder.

Pas një telefonate të ngrohtë me MBS, mbretëria premtoi 600 miliardë. Trump pastaj ngriti shifrën, duke kërkuar 1 trilion dollarë.

Trump më pas pretendoi se Arabia Saudite do të normalizonte marrëdhëniet me Izraelin pa krijimin e një shteti palestinez.

Rijadi iu përgjigj brenda 45 minutash, në atë që u bë e njohur si “deklarata e agimit”:

“Lartësia e Tij Mbretërore theksoi se Arabia Saudite do të vazhdojë përpjekjet e saj të pandalshme për krijimin e një shteti të pavarur palestinez me Jerusalemin Lindor si kryeqytet dhe nuk do të vendosë marrëdhënie me Izraelin pa këtë kusht.”

Për më tepër, mbretëria riafirmoi refuzimin e saj për çdo shkelje të të drejtave legjitime të palestinezëve, përfshirë politikat e vendbanimeve izraelite, aneksimin e tokave dhe përpjekjet për zhvendosjen e popullsisë palestineze.

Përplasja e fjalëve dhe kthimi te politikat e vjetra

Në intervistën e tij me Channel 14, Netanyahu ironizoi Arabinë Saudite, duke sugjeruar se ajo mund të krijonte një shtet palestinez brenda territorit të saj.

Kjo deklaratë shkaktoi reagime të ashpra nga vendet arabe, përfshirë Egjiptin, Jordaninë, Emiratet e Bashkuara Arabe, Irakun, Katarin dhe Kuvajtin.

Arabia Saudite u përgjigj sërish me një deklaratë të fortë, duke theksuar se “ky mentalitet ekstremist dhe okupues nuk e kupton se çfarë përfaqëson toka palestineze për popullin e saj.”

Duke u rikthyer tek një retorikë e viteve 1970, Princi Turki al-Faisal paralajmëroi “veprime kolektive” nga vendet arabe, islame dhe madje edhe nga Evropa.

Egjipti, ndërkohë, njoftoi një samit emergjent arab për të diskutuar zhvillimet e fundit, veçanërisht pas propozimit të Trump për të zhvendosur palestinezët nga Gaza.

Një hap shumë larg

Ajo që shkaktoi këtë ndryshim dramatik në politikën saudite ishte fakti që Izraeli dhe SHBA-ja adoptuan zhvendosjen masive të palestinezëve si një politikë zyrtare.

Për dekada, kjo ide kishte qenë vetëm një diskutim në qarqet ekstremiste të sionizmit fetar. Por tani ishte bërë politikë shtetërore në Izrael dhe SHBA.

Nëse 2 milionë palestinezë detyroheshin të largoheshin, kjo do të prekte jo vetëm Egjiptin dhe Jordaninë, por edhe çdo shtet arab, veçanërisht Arabinë Saudite.

Daniella Weiss, një lidere e lëvizjes së kolonëve izraelitë, e përshkroi hapur qëllimin e tyre:

“Territori i premtuar nga Zoti për kombin hebre është rreth 3000 kilometra. Ai përfshin Irakun, Sirinë dhe pjesë të Arabisë Saudite.”

Kjo retorikë ka rritur shqetësimet në vendet arabe, të cilat tani po e shohin Izraelin si një kërcënim të drejtpërdrejtë për kufijtë e tyre.

Koha po mbaron

Mbreti Abdullah i Jordanisë do të vizitojë Uashingtonin për të dërguar një mesazh të qartë nga bota arabe:

“Pasojat e lejimit të Izraelit të rrafshojë Gazën, të dëbojë më shumë se dy milionë njerëz dhe të detyrojë vendet arabe të pranojnë refugjatë do të ndryshojnë Lindjen e Mesme përgjithmonë.”

Netanyahu ka të drejtë për një gjë: nëse Izraeli arrin ta realizojë këtë plan, rajoni nuk do të jetë më i njëjti.

Por SHBA duhet të kuptojë se kjo luftë do ta përfshijë edhe atë në një konflikt fetar të përjetshëm.

Për një lider si Trump, i cili dëshiron një Amerikë të izoluar dhe nacionaliste, është në interesin e tij që të heqë dorë nga Netanyahu dhe ambiciet e tij për një Izrael të madh.

Sepse nesër mund të jetë shumë vonë. /meedleeasteye.net/