Pse Izraeli kreu sulme ajrore në Gaza dhe më pas “rifilloi” armëpushimin?

Palestinezët në Gaza kanë përjetuar 24 orët më vdekjeprurëse që nga hyrja në fuqi e armëpushimit të ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara midis Izraelit dhe Hamasit, gati tre javë më parë.

Izraeli vrau më shumë se 100 persona, përfshirë 46 fëmijë, në sulmet e së martës mbrëma dhe të mërkurës. Burime mjekësore i thanë Al Jazeera-s se sulmet goditën në të gjithë Gazën.

Kjo vjen pas dhjetëra shkeljeve të mëparshme të armëpushimit, duke sinjalizuar një situatë të brishtë përpara.

Çfarë po ndodh tani?

Ushtria izraelite tha të mërkurën në mesditë se po i kthehej zbatimit të armëpushimit, në përputhje me udhëzimet e lidershipit politik, por mbetet “gati për të goditur sërish nëse është e nevojshme”.

Ajo pretendoi se kishte goditur “më shumë se 30 objektiva” në enklavën e rrethuar, duke i përshkruar si “terroristë në pozicione komanduese brenda organizatave terroriste”.

Por, ndërsa ndërtesat civile po shkatërroheshin nga bombat, të paktën 18 anëtarë të së njëjtës familje në Gazën qendrore – përfshirë fëmijë, prindër dhe gjyshër – ishin mes viktimave.

Ekipet e Mbrojtjes Civile u detyruan sërish të kërkonin me duar e mjete të thjeshta nën rrënoja për të gjetur të mbijetuar e trupa të pajetë. Disa tenda të familjeve të zhvendosura palestineze u goditën gjithashtu.

Sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, që nga fillimi i luftës gjenocidale të Izraelit në tetor 2023, janë vrarë të paktën 68.643 persona dhe janë plagosur 170.655 të tjerë.

Cila ishte “arsyetimi” i Izraelit?

Të martën, Izraeli njoftoi se trupi i një pengu të dorëzuar nga Hamasi përmes Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq (ICRC) nuk përputhej me asnjërin nga 13 personat që duhej të dorëzoheshin sipas marrëveshjes së armëpushimit.

Analistët izraelitë konkluduan se mbetjet i përkisnin Ofir Tzarfatit, i rrëmbyer më 7 tetor 2023 gjatë sulmeve të Hamasit në jug të Izraelit, pjesë të trupit të të cilit ishin gjetur që në nëntor të atij viti.

Zyrtarët izraelitë – veçanërisht ministrat e ekstremit të djathtë – reaguan me zemërim, duke kërkuar rifillimin e luftës për “shkatërrimin e Hamasit”. Edhe organizatat e familjarëve të pengjeve kërkuan “hakmarrje dhe veprim”.

Pak më vonë, Brigadat al-Kassam, krahu i armatosur i Hamasit, thanë se do të dorëzonin mbetjet e një pengu izraelit në orën 20:00, por u tërhoqën pasi kryeministri Benjamin Netanyahu urdhëroi “sulme të fuqishme” mbi Gazë.

Në qytetin Rafah u dëgjuan shpërthime dhe të shtëna të rënda. Izraeli pretendoi se ishte një sulm nga luftëtarët e Hamasit – gjë që Hamasi e mohoi.

Tel Avivi gjithashtu akuzoi Hamasin për “inskenim” të dorëzimit të trupit, pasi publikoi pamje ku supozohej se tregonin militantë duke varrosur një trup përpara se të thërrisnin ICRC-në.

ICRC sqaroi se “personeli i saj nuk ishte në dijeni se një trup i pajetë ishte vendosur aty më parë”.

Çfarë përmban marrëveshja e armëpushimit?

Sipas marrëveshjes që hyri në fuqi më 10 tetor, Hamasi duhej të dorëzonte të gjithë 20 pengjet e mbetura të gjalla brenda disa ditësh.

Grupi ka dorëzuar gjithashtu 15 trupa pengjesh të vdekur, ndërsa 13 të tjerë ende nuk janë gjetur apo dorëzuar.

Izraeli ka lejuar një sasi të kufizuar ndihmash humanitare të hyjë në Gaza – shumë më pak se 600 kamionët në ditë të parashikuar në marrëveshje, sasi që do të ishte minimale për të shmangur urinë masive.

Tel Avivi ka ndaluar futjen e tendave dhe shtëpive të lëvizshme, por ka lejuar disa makineri të rënda për kërkimin e trupave të pengjeve izraelite.

Pasi të dorëzohen të gjitha mbetjet, faza e dytë e armëpushimit mund të përfshijë dislokimin e një forcë ndërkombëtare stabilizimi dhe fillimin e rindërtimit të Gazës.

Megjithatë, zyrtarët izraelitë kanë deklaruar vazhdimisht se nuk do të lejojnë krijimin e një shteti sovran palestinez, ndërsa po avancojnë me planin për aneksimin e paligjshëm të Bregut Perëndimor.

Çfarë thotë Hamasi?

Hamasi ka akuzuar Izraelin për shpikjen e “arsyeve të rreme” për të rifilluar agresionin në Gaza.

Para sulmeve të fundit, grupi kishte raportuar të paktën 125 shkelje të armëpushimit nga Izraeli.

Që prej 10 tetorit, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, të paktën 211 palestinezë janë vrarë dhe 597 janë plagosur, ndërsa 482 trupa janë nxjerrë nga rrënojat.

Hamasi e akuzon gjithashtu Izraelin se po pengon kërkimet për trupat e pengjeve, ndërsa i përdor këto raste si justifikim për agresione të reja.

Sipas Brigadave al-Kassam, luftëtarët e tyre gjetën trupat e dy pengjeve të tjera izraelite gjatë kërkimeve të së martës – Amiram Cooper dhe Sahar Baruch.

Hamasi dhe fraksione të tjera palestineze kanë deklaruar se janë të gatshëm t’ia dorëzojnë administrimin e Gazës një trupi teknokrat palestinez, duke theksuar se rezistenca e armatosur është pasojë e dekadave të pushtimit dhe aparteidit izraelit.

Çfarë do të thotë kjo për civilët e Gazës?

Që nga fillimi i luftës, civilët kanë qenë viktimat kryesore të agresionit izraelit.

Ata janë goditur në mënyrë disproporcionale, ndërsa infrastruktura, spitalet dhe shtëpitë janë shkatërruar pothuajse tërësisht.

Asnjë pjesë e Gazës nuk konsiderohet e sigurt — banorët jetojnë mes panikut se sulmet mund të rifillojnë nga çasti në çast.

Avionët luftarakë dhe dronët izraelitë vazhdojnë të patrullojnë qiellin e enklavës, duke e mbajtur popullsinë në frikë të përhershme.

Çfarë ndodh tani?

Shtetet e Bashkuara, ndonëse pranojnë shkeljet e armëpushimit, vazhdojnë ta mbështesin Izraelin, duke theksuar “të drejtën për vetëmbrojtje”.

Presidenti Donald Trump deklaroi të mërkurën se “armëpushimi nuk është në rrezik”, pavarësisht sulmeve.

Ndërmjetësi Katar ka dënuar shkeljet e marrëveshjes dhe ka akuzuar Izraelin për sabotimin e zbatimit të saj, por bashkë me Egjiptin po përpiqet ta mbajë marrëveshjen gjallë. /Al Jazeera/