Nga maja e diplomacisë së BE në hetim për korrupsion, rënia dramatike e Mogherinit

Ajo la “luftimet trup më trup” të politikës së BE-së në vijën e parë për kullat e sigurta prej fildishi të Bruges. Tani Federica Mogherini është përsëri në qendër të vëmendjes – për arsyet e gabuara.
Në pesë vitet e fundit, ish-Përfaqësuesja e Lartë e BE-së e kishte rishpikur veten si rektorja e qetë e Kolegjit të Evropës, duke kryesuar shpresëtarët më të ndritshëm eurokratë të Bruges si një drejtoreshë mirëdashëse, ndërsa ishte e armatosur me një libër kontaktesh aq të madh sa çdo libër akademik.

Siç u raportua për herë të parë nga Euractiv, policia belge trokiti në Bruges dhe në shtëpinë private të Mogherinit të martën, si pjesë e një hetimi penal për keqpërdorim të dyshuar të fondeve të BE-së të lidhur me akademinë diplomatike të BE-së, të cilën ajo e ka drejtuar që nga themelimi i saj në vitin 2022.

Mogherini u ndalua së bashku me zyrtarin e lartë të Komisionit, Stefano Sannino, dhe një anëtar të stafit të Kolegjit të Evropës. Të tre u morën në pyetje nën dyshimin për mashtrim në prokurim, korrupsion dhe konflikt interesi kriminal. Deri më tani, askush nuk është akuzuar. Policia bastisi ndërtesat e kolegjit, EEAS dhe disa shtëpi private.

Për Mogherinin, 52 vjeçe, kjo shënon një ndryshim të menjëhershëm nga imazhi i kontrolluar që ajo ka projektuar që kur la postin politik për të marrë përsipër kolegjin.

Gjatë mandatit të saj që nga viti 2020, ajo e ka zgjeruar kolegjin, duke hapur një kampus të ri në Tiranë, Shqipëri, për t’u shtuar atyre në Bruges dhe Natolin, Poloni. Ajo gjithashtu e udhëhoqi kolegjin gjatë pandemisë, e cila i mbylli studentët në kolegjin prestigjioz në dhomat e tyre në kushte shpesh të zymta, dhe përjashtoi një profesor të njohur të politikës, i cili u zbulua se kishte shkelur rregullat duke ngacmuar seksualisht një studente femër.

‘E re, italiane, kompetente’

Karriera e Mogherinit është karakterizuar nga të qenit në vendin e duhur në kohën e duhur.

Rruga politike e Mogherinit filloi në të majtën italiane: fillimisht në radhët e të rinjve, pastaj si deputete e Partisë Demokratike dhe përfundimisht si ministre e jashtme e Italisë në vitin 2014.

Ajo kaloi vetëm tetë muaj në atë rol përpara se të bënte një hap të papritur drejt Brukselit për të marrë përsipër një nga katër postet më të fuqishme në BE si përfaqësuese e lartë për çështjet e jashtme.

Kryeministri i atëhershëm italian, Matteo Renzi, e shtyu përpara ndryshimin e punës në Bruksel me një egërsi të pazakontë, duke hedhur poshtë një marrëveshje që do ta kishte bërë rivalin e tij, Enrico Letta, president të Këshillit Evropian.

Për pesë vjet nën drejtimin e Presidentit të Komisionit Jean-Claude Juncker, ajo ishte fytyra diplomatike e BE-së, duke përfaqësuar BE-në në negociatat mbi programin bërthamor të Iranit.

Megjithatë, mandati i saj si shefe e politikës së jashtme të BE-së tërhoqi kritika të përziera si në Bruksel ashtu edhe në vend. Kampi i Renzit dikur e promovoi atë si “të re, italiane, kompetente”, vetëm për ta ndryshuar skenarin në vitin 2019, kur Renzi e kritikoi ashpër Mogherinin duke thënë se kishte “pritje të zhgënjyera” dhe një “ndikim pothuajse zero”.

Ajo shpesh akuzohej se zotëronte koreografinë më shumë sesa gjeopolitikën. Ajo luftoi për të formësuar politikën e BE-së ndaj Rusisë dhe Ukrainës, u la mënjanë në Siri dhe në politikën më të gjerë të Lindjes së Mesme, dhe kurrë nuk e kapërceu plotësisht mosbesimin e shteteve anëtare lindore që e shihnin atë si shumë të butë ndaj Moskës.

Pastaj erdhi akti i saj i dytë i papritur. Pavarësisht se vetë nuk kishte një diplomë masteri, në vitin 2020 ajo u bë rektore e Kolegjit të Evropës, institutit elitar të diplomuar në Bruges dhe Natolin që trajnon eurokratët e ardhshëm. Emërimi ishte i diskutueshëm, me pyetje në lidhje me transparencën dhe kohën, gjithashtu sepse Mogherini nuk kishte përvojë akademike.

Ambasadore e markës

Megjithatë, rekrutimi i një personi të ri, femëror dhe me një qëndrim shumë politik për të drejtuar kolegjin u pa gjithashtu si një frymë ajri të pastër, që mund të trondiste një institucion elitar dhe shpesh të vjetër. Ajo mori detyrën nga Jörg Monar, një akademik gjerman me mustaqe, i cili kishte shkruar mbi 250 libra dhe artikuj akademikë rreth BE-së dhe i cili kishte drejtuar kolegjin që nga viti 2013.

Dukshmëria e saj kishte rëndësi. Mogherini u mbështet shumë në profilin e saj publik, duke u bërë ajo që shumë studentë e quanin me gjysmë shaka “fytyra e ftohtë e kolegjit”, e rehatshme në skena ku politika dhe akademia turbullohen.

“Kur ​​flet me ekipin e saj, ke përshtypjen se nuk po flet me akademikë, por me politikanë”, kujtoi një ish-student, duke e quajtur këtë një ndryshim drejt një ton më politik për administratën e kolegjit.

“Ajo në fakt shfaqej. Ndalej dhe fliste me studentët, hante në mensë”. Një ish-student tjetër e përshkroi atë si “një lloj superylli të kolegjit”.

“Më emëro një rektor tjetër që njerëzit jashtë institucionit e njohin”, tha një ish-student i tretë.

Probleme me montimin

Por problemet filluan të shtoheshin. Mogherini, siç doli në pah kur shpërtheu skandali gjigant i korrupsionit i njohur si Qatargate, shërbeu në bordin nderi të “Fight Impunity”, që supozohet të jetë një OJQ për të drejtat e njeriut e drejtuar nga i dyshuari kryesor dhe ish-eurodeputeti Pier Antonio Panzeri.

Ajo kishte marrë pjesë në eventin e lançimit të OJQ-së ndërsa ishte diplomate e lartë, dhe më vonë në një konferencë që ajo bashkëorganizoi ndërsa ajo ishte tashmë e instaluar në kolegj. Por ajo pohoi se nuk ishte në dijeni të sjelljes së tij të dyshuar.

Ajo e shtyu kolegjin drejt partneriteteve dhe marrëveshjeve të reja tregtare, duke lançuar një kampus të ri në Shqipëri së bashku me kryeministrin Edi Rama dhe Ursula von der Leyen.

Ajo e mbajti librin e saj të kontakteve afër, duke udhëtuar me avion nëpër botë për punët e kolegjit, duke u takuar për shembull me ministrin e jashtëm maroken Nasser Bourita në verën e vitit 2022. Një burim tha se plani fillestar i Mogherinit kishte qenë të krijonte një kampus të ri në Marok, në vend të Shqipërisë.

Por akademia plot energji u shemb të martën, kur ajo u arrestua me dyshimin për krijimin mashtrues të Akademisë Diplomatike të BE-së, një tjetër xhevahir në kurorën e kolegjit.

Për një institucion të famshëm për formimin e elitës së ardhshme të BE-së, Kolegji i Evropës papritmas duket si sfondi i një thrilleri politik të veçantë.

Pas gati një dite heshtjeje, kolegji, i themeluar në vitin 1949, më në fund lëshoi ​​një deklaratë të shkurtër duke pranuar kërkimet e EPPO-së në kampusin e Bruges, duke mos përmendur arrestimin e Mogherinit dhe duke i lënë studentët e hutuar ta sajonin vetë historinë.

“Kolegji merr të gjitha masat e nevojshme për të siguruar vazhdimësinë e aktiviteteve të tij”, shkroi ai. Mesazhi ishte i qartë: me ose pa Mogherinin, kolegji duhet të vazhdojë./ Euroactiv