Ndërsa Gaza po vdes nga uria, GoFundMe akuzohet për bllokimin e “miliona dollarëve” të ndihmave

GoFundMe është akuzuar për bllokimin e “miliona dollarëve” në ndihma jetësore që do të dërgoheshin në Gaza.

Drejtues të organizatave bamirëse, aktivistë dhe palestinezë të dëshpëruar në Gaza kanë dënuar faqen e financimit kolektiv për mbylljen ose bllokimin e tërheqjes së fondeve për fushatat e ndihmës për Palestinën – duke akuzuar drejtuesit e saj se kanë “gjak në duar”.

Megjithëse i është kërkuar informacion nga Al Jazeera, kompania nuk ka zbuluar shumën e saktë të parave të ngrira apo të rimbursuara për donatorët për fushatat për Gazën.

Sidoqoftë, GoFundMe i ka thënë Al Jazeera-s se mbi 300 milionë dollarë janë mbledhur në platformë për palestinezët dhe izraelitët që nga sulmet e Hamasit më 7 tetor 2023 dhe nisja e luftës së Izraelit në Gaza.

Hala Sabbah, themeluese e grupit të ndihmës së ndërsjellë The Sameer Project, tha se në shtator, më shumë se 250 mijë dollarë të mbledhura për organizatën e saj u rimbursuan.

Punonjësja e sektorit të OJQ-ve me bazë në Londër e përshkroi mbylljen e faqes së tyre në GoFundMe si një “katastrofë” për përpjekjet e grupit për të ofruar ndihmë emergjente në enklavë.

The Sameer Project drejton një kamp për të zhvendosurit në Deir el-Balah, duke ofruar kujdes shëndetësor dhe produkte të domosdoshme – të paguara përmes fondeve të mbledhura me GoFundMe, që arrinin më shumë se 1 milion dollarë. Ato fonde financojnë gjithashtu ushqim, ujë, strehim dhe veshje për banorët e Gazës.

Sabbah tha se ishte “trajtuar si mbeturinë” nga GoFundMe, megjithëse faqet e grupit të saj kishin gjeneruar rreth 44,000 dollarë vetëm në tarifa transaksioni për platformën.

“Faqja jonë në GoFundMe kishte përditësime ditore me ndarje të detajuar të shpenzimeve për çdo nismë – gjithçka ishte e dokumentuar mirë, me fatura,” tha ajo.

“Këto informacione – përfshirë të gjitha transfertat – iu dërguan GoFundMe-së, dhe sërish ata vendosën të na mbyllnin.”

GoFundMe njofton organizatorët e faqeve se do të ketë një “proces shqyrtimi” pas lançimit të një fushate të lidhur me Palestinën – ose me “konfliktin në Lindjen e Mesme”, siç e formulon ekipi i pajtueshmërisë i kompanisë në email-et që Al Jazeera ka parë. Kompania thotë se ky është një “proces verifikimi standard”, por kritikët thonë se kufizon në mënyrë të pabarabartë fushatat për Gazën, në krahasim me ato për Izraelin apo Ukrainën.

GoFundMe ka refuzuar të bëjë publike të dhëna mbi sa fushata për Izraelin apo Ukrainën janë mbyllur në krahasim me ato për Gazën.

Shqyrtime të ndërhyrshme

Rrjetet sociale janë mbushur me zëra të mbështetësve të Palestinës që denoncojnë mbylljen e faqeve të tyre. Fushatat për Izraelin dhe Ukrainën duket se përballen me shumë më pak kontroll. Madje, kur përballen, reagimet mediatike shpesh detyrojnë GoFundMe-në të ndryshojë vendim. Një fushatë për Ukrainën që u mbyll në mars 2022 u rikthye muajin tjetër pas jehonës në media.

Procesi i gjatë dhe ndërhyrës i shqyrtimit shpesh çon në mbylljen e fushatave për Gazën dhe rimbursimin e fondeve ose “pezullimin” e tyre, duke i pamundësuar tërheqjen e tyre deri në përfundimin e shqyrtimit.

Një fushatë në SHBA për strehën e kafshëve Sulala në Gaza tha se humbi rreth 50,000 dollarë që iu kthyen donatorëve pas mbylljes së faqes së parë. Ekipi krijoi një faqe të re pa përmendur Gazën apo Palestinën – kjo faqe nuk u flamurua, nuk u pezullua dhe funksionoi për muaj të tërë pa ndërprerje.

Në rastin e The Sameer Project, ekipi i pajtueshmërisë në GoFundMe tha se kishte shqetësime për mënyrën e shpërndarjes së fondeve dhe pretendoi se dokumentacioni i dorëzuar nga Sabbah nuk ishte “i saktë, i plotë apo i qartë”. Një email për të thoshte se kishte “mospërputhje të rëndësishme” mes informacionit të dhënë dhe shpërndarjes së fondeve.

Para mbylljes së faqes, GoFundMe kërkoi informacione personale për përfituesit, dëshmi të transfertave bankare dhe të dhëna për organizatat partnere – të gjitha, sipas Sabbah, ishin dorëzuar.

“Kaluam javë të tëra duke luftuar këtë, dhe ata na injoruan plotësisht – madje na mohuan aksesin te listat e donatorëve tanë,” tha ajo për Al Jazeera.

“Njerëzit mund të mbledhin fonde për të ndihmuar ushtrinë izraelite… dhe faqet e tyre nuk mbyllen. Ne përpiqemi të mbledhim para për pelena dhe ilaçe shpëtimtare, dhe na mbyllin.”

“Kemi fëmijë në kampin tonë në prag të vdekjes. Kompania ka gjak në duar.”

Grupi i ndihmës, i quajtur sipas xhaxhait të Sabbah nga Gaza që vdiq në janar, thotë se ka shpërndarë më shumë se 800,000 litra ujë, 100,000 dollarë ndihmë në para, 850 tenda dhe trajtim mjekësor për 749 fëmijë në të gjithë enklavën.

Ai transferon para përmes zyrave informale të këmbimit apo drejtpërdrejt te mjekët dhe farmacitë.

Për muaj të tërë, platformat e financimit kolektiv kanë qenë ndër të vetmet mënyra të realizueshme për të ndihmuar njerëzit e bllokuar në Gaza.

Ndërkohë që uria po përhapet, ndihmat humanitare janë të bllokuara, infrastruktura është e shkatërruar dhe bankat/ATM-të nuk funksionojnë ose janë rrafshuar.

Sabbah kritikoi GoFundMe-në për mbylljen e faqes së saj pa ndonjë justifikim, pavarësisht fitimeve të mëdha që platforma ka marrë përmes tarifave (30 cent për çdo donacion + 2.9% të shumës së mbledhur).

Në Gaza nuk ka shërbime bankare, por funksionojnë zyrat e këmbimit – shpesh individë që përdorin pajisje POS me interesa të larta – si dhe opsioni për të shkëmbyer kriptovaluta me para fizike, në mungesë të tyre.

Pa ndihma të rregullta, shumica e OJQ-ve varen nga këto rrugë të kufizuara për të dërguar ndihmat bazë dhe barnat.

Disa ushqime, tenda dhe produkte shëndetësore gjenden në tregjet e Gazës. Por paratë mungojnë, rezervat janë të pakta dhe shumica nuk kanë mundësi të blejnë. Që prej prishjes së marrëveshjes së armëpushimit në janar, Izraeli ka rifilluar bombardimet dhe bllokadën mbi ndihmat.

Tashmë, ndihmat arrijnë vetëm përmes Fondacionit Humanitar për Gazën (GHF), i mbështetur nga SHBA – i kritikuar gjerësisht. Qindra palestinezë të dëshpëruar janë qëlluar dhe vrarë nga forcat izraelite në vendet e grumbullimit të ndihmave të GHF-së.

“Na trajtojnë si kafshë”

Të mbetur ende në Gaza, Mostafa Abuthaher dhe vëllai i tij Yahya Fraij (30 vjeç), kanë krijuar dy herë faqe GoFundMe – të dyja herët u mbyllën nga kompania.

Yahya humbi shtëpinë dhe tre kushërinjtë nga sulmet izraelite. Tashmë, familja e tij jeton në një tendë të improvizuar në plazhin e al-Mawasit në jug të Gazës.

Gruaja e tij solli në jetë vajzën e tyre gjashtëmuajshe gjatë luftës. Yahya tha për Al Jazeera se ajo nuk ka njohur veçse vuajtje – dhe se ai lufton çdo ditë për ta mbrojtur nga i ftohti dhe bombardimet.

“Unë dhe vajza ime përballemi me vdekjen pothuajse çdo ditë,” tha ai. “Tani s’kemi më as tendë. Lufta na mori gjithçka.”

“Na kanë trajtuar si kafshë dhe na kanë poshtëruar për 20 muaj me radhë.”

Ata kishin mbledhur më shumë se 12,000 dollarë, por GoFundMe ua mbylli faqen e parë duke bllokuar afro 5,000 dollarë.

Një zyrtar pajtueshmërie u tha përmes emaili se faqja e Mostafas e kishte shkelur rregulloren për “sjellje të ndaluara”, përfshirë fushata “mashtruese, të pasakta, të pandershme apo të pamundura”.

Ai u detyrua të dërgonte ID, vendndodhjen dhe shpjegime mbi ndryshimet e përshkrimit të faqes dhe përdorimin e fondeve. Pas kësaj, faqja u mbyll. Vëllezërit akuzojnë platformën për diskriminim.

Ata thonë se shumë në Gaza kanë zgjedhur GoFundMe për shkak të emrit dhe madhësisë, por më pas “bllokohen” në një proces verifikimi që shpesh përfundon me mbyllje të faqes. Kritikët thonë se fushatat për Izraelin rrallë përballen me të njëjtën ndërhyrje.

Fushata të tjera atje kërkojnë fonde për “pajisje” që mbështesin ushtrinë izraelite apo për “trajnime” dhe udhëtime për rekrutë të rinj.

Një faqe që kërkonte fonde për pajisje ushtarake për kibucin Kishorit në veri të Izraelit – në kundërshtim me politikat e GoFundMe – qëndroi aktive për afro një vit.

GoFundMe ndalon rreptësisht mbledhjen e fondeve për “armë për përdorim në konflikt ose nga grupe të armatosura”.

Sabbah shtoi se nuk ka asnjë garanci se paratë nga faqe të ngjashme për “siguri” nuk përdoren për armë, në një kohë kur qeveria izraelite po armatos qytetarët e saj.

Standard i dyfishtë?

Al Jazeera i dërgoi disa pyetje GoFundMe-së mbi numrin e fushatave për Gazën, shumën e mbledhur, numrin e faqeve të pezulluara apo mbyllura – dhe të njëjtat shifra për Izraelin e Ukrainën.

Në kohën e publikimit, GoFundMe refuzoi të jepte të dhëna specifike. Një zëdhënës tha: “GoFundMe ka ndihmuar në mbledhjen dhe dërgimin e mbi 300 milionë dollarëve nga donatorë në mbi 215 vende për të ndihmuar njerëzit në Gazë dhe Izrael.

Çdo pretendim për standard të dyfishtë është i pabazë dhe në kundërshtim me vlerat e platformës sonë. Vendimet për mbylljen e një fushate nuk merren lehtë.”

Amr Shabaik, drejtor ligjor në Këshillin për Marrëdhënie Amerikano-Islamike (CAIR), tha se problemi thelbësor ishte “zbatimi i pabalancuar i rregullave” – sjellje në përputhje me forma të tjera të censurës digjitale pas 7 tetorit.

“Diskriminimi algoritmik që synon fjalë si Gaza ose Palestina ka bërë që disa faqe të përballen me kontroll të padrejtë dhe të tepruar,” tha ai.

“Të gjitha platformat kanë rregullat e tyre, por ato po i zbatojnë ato në mënyrë të pabarabartë ndaj palestinezëve.”

“Nëse po pengon me qëllim apo pa qëllim ndihmën shpëtuese për Gazën, është e vështirë të thuash se nuk po mbështet një gjenocid.”

Shabaik i referohet studimeve nga Human Rights Watch (HRW), Qendra Arabe për Avancimin e Mediave Sociale dhe Palestine Legal që dokumentojnë targetimin e tepërt të faqeve pro-Palestinë.

HRW thotë se mes tetorit dhe nëntorit 2023, 1,049 postime pro-palestineze u fshinë nga Meta. Palestine Legal pranoi 1,037 kërkesa për ndihmë ligjore nga njerëz që “u shënjestruan për aktivizmin e tyre”. Qendra Arabe dokumentoi 1,639 raste “censurimi” vetëm në vitin 2023.

Në dhjetor, Unioni i Gazetarëve të Pavarur tha se GoFundMe bllokoi 6,000 dollarë që do të shkonin për Sindikatën e Gazetarëve Palestinezë në Ramallah – jo në Gaza.

Një delegat i unionit tha për Al Jazeera se fondet do të përdorëshin për helmeta, jelekë mbrojtës dhe pajisje sigurie për gazetarët. GoFundMe tha se faqja u mbyll për “mungesë përputhjeje me ligje të papërcaktuara”.

“Përdoruesit aktualë të GoFundMe duhet të eksplorojnë platforma të tjera përpara se të përballen me situata kafkiane si kjo,” shtoi ai.

GoFundMe lejon fushata vetëm në 20 vende – që nuk përfshijnë Izraelin, Ukrainën apo Palestinën – duke e bërë të pamundur marrjen direkte të ndihmës nga Gaza pa ndërmjetës.

Të gjithë të intervistuarit dhe fushatuesit rekomandojnë bojkotimin e GoFundMe-së. Sabbah tashmë po përdor platformën australiane Chuffed, që e aprovoi shpejt dokumentacionin e saj dhe e lejoi të tërhiqte fonde për të vazhduar ndihmën në Gaza.

Chuffed thotë se ndihmon aktivistët për verifikime me përpunuesit e pagesave për të shmangur ngrirjen e faqeve.

Jennie Smith nga Chuffed tha: “Kemi ndihmuar mijëra të largohen nga GoFundMe – dhe kemi parë nga afër dëmet që shkakton mbyllja e fushatave të tyre.”

Yahya përshkroi jetën në tendën e tij. Ai ecën kilometra çdo ditë për të marrë ujë dhe mbështjell vajzën e tij për netët e ftohta, me frikën se nuk do të zgjohen më.

Ai thotë se familja mund të kishte ikur nga Gaza nëse GoFundMe do ta lejonte të tërhiqte fondet.

“Përpiqem të mos mendoj për humbjen e parave tona,” tha ai. “Nëse do të mendoja gjithmonë sa e tmerrshme është gjithçka, nuk do të isha më gjallë.”

“Por të bën të ndihesh sikur e gjithë bota është në komplot kundër nesh. Po na lënë të vdesim ngadalë.” /Al Jazeera/