Ndërgjegjja e njerëzimit po vihet në provë në Gaza

Shkruan: Rexhep Tayyip Erdogan, President i Turqisë

Tragjedia humanitare që po zhvillohet në Rripin e Gazës nuk duhet parë thjesht si një konflikt i kufizuar në një shirit të ngushtë toke; përkundrazi, duhet konsideruar si një katastrofë humanitare që thellohet dita-ditës dhe që plagos ndërgjegjen kolektive të njerëzimit. Bombardimet shumë mujore të Izraelit kanë pasur në shënjestër gra, fëmijë dhe të moshuar, duke i bërë qytetet të pabanueshme. Shtëpitë, spitalet, shkollat dhe vendet e kultit janë shndërruar në gërmadha; shërbimet jetike si ushqimi, uji, kujdesi shëndetësor dhe energjia elektrike janë shembur. Uria, etja dhe rreziku i shpërthimit të epidemive po e çojnë Gazën drejt një kolapsi të plotë humanitar. Deri më tani, mbi 61 mijë palestinezë — shumica gra dhe fëmijë — janë vrarë nga sulmet izraelite. Ky realitet nuk është vetëm shenjë e një lufte, por edhe një dëshmi e qartë e një politike të qëllimshme shfarosjeje.

Përballë një pamjeje kaq dramatike, heshtja e botës ose reagimet e saj të zbehta vetëm e thellojnë vuajtjen dhe hapin rrugën për vazhdimin e shtypjes. Standardet e dyfishta të Perëndimit — që nxiton të veprojë në kriza të tjera, ndërsa në çështjen e Gazës mban një qasje të dykuptimtë — minojnë besueshmërinë e një rendi ndërkombëtar që pretendohet se bazohet në parime dhe rregulla. Është fakt se, po të ishte treguar e njëjta ndjeshmëri e shpejtë dhe e gjithanshme ndaj Gazës, ashtu si ndaj krizës në Ukrainë, pamja e sotme do të ishte krejt tjetër. Aftësia e Izraelit për të vepruar pa asnjë sanksion ka përshpejtuar erozionin e së drejtës ndërkombëtare dhe të normave të të drejtave të njeriut. Kriza në Gaza është një provë vendimtare për të parë nëse bashkësia ndërkombëtare është e gatshme dhe e aftë të mbrojë vlerat më themelore njerëzore.

Që nga fillimi, Turqia ka mbajtur një qëndrim të vendosur, të qëndrueshëm dhe parimor për t’i dhënë fund masakrave dhe katastrofës humanitare që po përkeqësohet në Gaza. Drejtoria jonë e Menaxhimit të Fatkeqësive dhe Emergjencave (AFAD), Gjysmëhëna e Kuqe Turke dhe organizatat e shoqërisë civile po punojnë aktivisht në terren, dhe, pavarësisht pengesave, ushqime, ilaçe dhe pajisje mjekësore po dërgohen në rajon me mbështetjen e vendeve vëllazërore përreth. Të plagosurit nga Gaza po evakuohen dhe trajtohen në Turqi. Këto përpjekje jo vetëm që adresojnë nevojat urgjente, por i shpallin botës se populli i Gazës nuk është i vetëm. Në planin diplomatik, thirrjet tona për armëpushim vazhdojnë në Kombet e Bashkuara dhe në Organizatën e Bashkëpunimit Islamik, ndërsa përpjekjet tona për ndërmjetësim mes grupeve palestineze janë ende në zhvillim.

Në Samitin e NATO-s të mbajtur në Hagë më 25 qershor, theksova se armëpushimi i brishtë duhet të kthehet në paqe të qëndrueshme, duke paralajmëruar se “Gaza nuk ka kohë për të humbur”. Kam deklaruar hapur se sulmet e Izraelit dhe politika e tij e ndëshkimit kolektiv — në shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare — përbëjnë gjenocid. Po punojmë ngushtë, veçanërisht me Katarin, për qasjen humanitare, negociatat për armëpushim dhe rindërtim. Ne e vlerësojmë rolin udhëheqës të Katarit në lehtësimin e ndihmave humanitare dhe në avancimin e nismave diplomatike për t’i dhënë fund masakrës.

Dhuna në Gaza kërcënon jo vetëm popullin palestinez, por edhe stabilitetin e të gjithë rajonit. Tensionet mes Izraelit dhe Iranit rrisin rrezikun e një konflikti më të gjerë, me potencial për të trazuar ekuilibrin e sigurisë nga Mesdheu Lindor deri në Gjirin Persik. Thellimi i krizës sjell kërcënime serioze në formën e valëve të reja të zhvendosjes, rritjes së radikalizmit dhe rreziqeve për sigurinë energjetike. Çështja e Gazës, pra, nuk është vetëm një krizë humanitare, por edhe një çështje me rëndësi strategjike për sigurinë dhe paqen globale.

Rruga drejt zgjidhjes është, në thelb, e qartë. Duhet shpallur menjëherë armëpushim dhe të ndalen të gjitha sulmet pa kushte. Duhet hapur korridore humanitare për të garantuar shpërndarjen e pandërprerë të ushqimit, ujit dhe ndihmave mjekësore, dhe duhet krijuar mekanizma ndërkombëtarë për mbrojtjen e civilëve. Turqia është e gatshme të shërbejë si aktor në këtë proces. Krimet e luftës dhe shkeljet e të drejtave të njeriut duhet të hetohen para Gjykatës Penale Ndërkombëtare dhe Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë; autorët duhet të mbahen përgjegjës para ligjit. Duhet siguruar financim i qëndrueshëm për organizatat humanitare — veçanërisht Agjencinë e OKB-së për Ndihmë dhe Punë për Refugjatët Palestinezë (UNRWA) — të cilat po goditen nga presioni izraelit.

Rindërtimi i Gazës nuk duhet të kufizohet vetëm në ngritjen e ndërtesave të shkatërruara; ai duhet të shndërrohet në një proces gjithëpërfshirës që garanton të drejtat për arsim, shëndetësi, infrastrukturë, zhvillim ekonomik dhe përfaqësim politik. Ky proces duhet të zhvillohet me pjesëmarrjen direkte të popullsisë vendore dhe nën mbikëqyrjen e Kombeve të Bashkuara dhe organizatave rajonale. Themelimi i paqes së qëndrueshme qëndron në njohjen e një shteti të pavarur dhe sovran të Palestinës me integritet të plotë territorial. Zgjidhja me dy shtete është çelësi i vetëm për paqen dhe stabilitetin në rajon.

Ngjarjet në Gaza tregojnë sërish se lufta synon gjithashtu ata që kërkojnë të vërtetën. Në muajt e fundit, shumë gazetarë janë vrarë vetëm pse bënin detyrën e tyre, duke përpjekur të sillnin realitetin e zonave të konfliktit para botës. Humbjet e pësuara nga Al Jazeera, në veçanti, janë ndër sulmet më brutale ndaj lirisë së shtypit dhe të drejtës për t’u informuar. Vdekja e individëve të guximshëm që përpiqen të zbulojnë të vërtetën dhe të heqin perden e gënjeshtrave dhe propagandës që mbulon luftën është një humbje e rëndë për të gjithë ne. Kujtimi i tyre do të mbetet simbol i kërkimit të drejtësisë. Shpreh ngushëllimet e mia për familjet e të ndjerëve, për kolegët e tyre dhe për gjithë komunitetin mediatik.

Çështja e Palestinës dhe e Gazës tejkalon kufijtë; ajo është një provë e përbashkët për njerëzimin. Nuk duhet ta harrojmë kurrë çmimin e rëndë që pagoi dinjiteti njerëzor kur bota mbylli sytë para tragjedive të Bosnjës dhe Ruandës. Për këtë arsye, qëndrimi i palëkundur i Turqisë për Gazën është një detyrim moral dhe një domosdoshmëri strategjike. Së bashku me të gjithë aktorët që besojnë në diplomacinë humanitare, me në krye Katarin, do të vazhdojmë përpjekjet tona për një paqe të qëndrueshme, të drejtë dhe të ndershme. Besojmë se arritja e paqes nuk është një qëllim i paarritshëm, por një objektiv i domosdoshëm që është pritur për shumë kohë. Jemi të vendosur të bëjmë çdo përpjekje për ta realizuar atë dhe do të vazhdojmë deri në fund.

Historia është dëshmitare për ata që vepruan dhe për ata që kthyen shpinën ndaj mizorisë në Gaza. Gaza nuk ka kohë për të humbur; bashkësia ndërkombëtare duhet të dëgjojë zërin e ndërgjegjes globale dhe të veprojë. E ardhmja e njerëzimit do të formësohet nga guximi i hapave që do të ndërmarrim sot.