Lufta izraelite e lë Gazën në etje të tmerrshme, ndërsa uji bëhet helmues dhe tubacionet dështojnë

Dobësuar nga uria e detyruar nga Izraeli, palestinezët në Gazën e rrethuar ecin çdo ditë nëpër një peizazh të shkatërruar për të mbledhur ujin e pijshëm dhe për larje – një barrë e dhimbshme, që gjithsesi mbetet larg niveleve minimale për të ruajtur shëndetin.

Edhe pse vëmendja globale është përqendruar tek uria në Gaza, ku pas 22 muajsh lufte shkatërrimtare izraelite, një organizatë botërore për monitorimin e urisë thotë se një skenar urie po zhvillohet, kriza e ujit është po aq e rëndë, sipas grupeve humanitare.

Edhe pse një pjesë e ujit vjen nga njësi të vogla të desalinizimit të menaxhuara nga agjencitë humanitare, pjesa më e madhe merret nga puse në një akuifer të kripur që tashmë është ndotur më tej nga ujërat e zeza dhe kimikatet që depërtojnë përmes rrënojave, duke përhapur dizenteri dhe hepatit.

Tubacionet izraelite që dikur furnizonin Gazën me pjesën më të madhe të ujit të pastër, tani janë të thata. Izraeli ndaloi çdo furnizim me ujë dhe energji elektrike për Gazën që në fillim të luftës. Edhe pse më vonë rifilloi pjesërisht furnizimin, tubacionet u dëmtuan dhe zyrtarët e ujit në Gaza thonë se së fundmi nuk ka hyrë asnjë pikë.

Shumica e infrastrukturës së ujit dhe kanalizimeve është shkatërruar dhe pompat që nxjerrin ujë nga akuiferi varen nga gjeneratorë të vegjël, për të cilët karburanti është pothuajse i pamundur për t’u gjetur.

Moaz Mukhaimar, 23 vjeç dhe student universiteti para luftës, tha se duhet të ecë rreth një kilometër dhe të presë në radhë dy orë për të marrë ujë. Ai e bën këtë rrugë deri në tre herë në ditë, duke e tërhequr ujin deri në tendën e familjes mbi një karrocë të vogël metalike në tokë me gropa.

“Sa kohë do të vazhdojmë kështu?” pyeti ai, duke tërhequr dy bidona më të mëdhenj me ujë shumë të kripur për pastrim dhe dy më të vegjël me ujë më të pastër për të pirë.

Nëna e tij, Umm Moaz, 53 vjeç, tha se uji që sjell djali është i domosdoshëm për familjen e gjerë prej 20 anëtarësh që jetojnë në grupin e tyre të tendave në Deir al-Balah në Gazën qendrore.

“Fëmijët hyjnë e dalin dhe është vapë. Duan vazhdimisht të pijnë. Kush e di nëse nesër do mund të mbushim sërish,” tha ajo.

Lufta për ujë përsëritet në të gjithë territorin e vogël dhe të mbipopulluar, ku thuajse të gjithë po jetojnë në strehime të përkohshme ose tenda, pa kanalizime apo kushte higjienike dhe pa ujë të mjaftueshëm për të pirë, gatuar e larë, ndërsa sëmundjet përhapen.

Kombet e Bashkuara thonë se minimumi i emergjencës për ujin është 15 litra në ditë për person për të pirë, gatuar dhe larë. Konsumi mesatar ditor në Izrael është rreth 247 litra në ditë për person, sipas grupit izraelit të të drejtave të njeriut B’Tselem.

Bushra Khalidi, përgjegjëse për politikat humanitare në organizatën Oxfam në territoret palestineze të pushtuara nga Izraeli, tha se konsumi mesatar në Gaza tani është vetëm 3-5 litra në ditë.

Oxfam tha javën e kaluar se sëmundjet e transmetueshme nga uji, të parandalueshme dhe të shërueshme, “po shkatërrojnë Gazën”, me raste të raportuara që janë rritur me gati 150 për qind gjatë tre muajve të fundit.

Radhë për ujë

“Mungesa e ujit po rritet shumë çdo ditë dhe njerëzit janë të detyruar të zgjedhin mes ujit për të pirë apo për higjienë,” tha Danish Malik, zyrtar për ujë dhe kanalizime në Këshillin Norvegjez për Refugjatët.

Vetë pritja në radhë për ujë dhe mbartja e tij zë disa orë çdo ditë për shumë palestinezë në Gaza, shpesh duke përfshirë shtyrje për një vend në radhë. Palestinezët thonë se herë pas here kanë shpërthyer edhe përleshje.

Mbledhja e ujit shpesh i besohet fëmijëve, pasi prindërit kërkojnë ushqim apo gjëra të tjera të nevojshme.

“Fëmijët e kanë humbur fëmijërinë dhe janë kthyer në bartës bidonash plastikë, duke vrapuar pas automjeteve me ujë ose duke shkuar në zona të largëta për të mbushur për familjet e tyre,” tha Munther Salem, kreu i burimeve ujore në Autoritetin e Ujit dhe Cilësisë së Mjedisit në Gaza.

Meqë uji është kaq i vështirë për t’u gjetur, shumë njerëz pranë bregdetit lahen në det.

Një tubacion i ri uji i financuar nga Emiratet e Bashkuara Arabe planifikohet të furnizojë me ujë 600,000 njerëz në jug të Gazës nga një impiant i desalinizimit në Egjipt. Por mund të duhen edhe disa javë për t’u lidhur.

Nevojiten shumë më tepër investime, thonë agjencitë humanitare. Zëdhënësi i UNICEF-it, James Elder, tha se privimet afatgjata po bëhen vdekjeprurëse. “Uria dhe dehidratimi nuk janë më efekte dytësore të këtij konflikti. Ato janë tashmë pasoja kryesore.”

Khalidi nga Oxfam tha se një armëpushim dhe qasje e pakufizuar për agjencitë e ndihmës janë të nevojshme për të zgjidhur krizën.

“Përndryshe, do të shohim njerëz që vdesin nga sëmundjet më të parandalueshme në Gaza – dhe kjo po ndodh para syve tanë.” /TRT World/