Ky është plani 28 pikësh i Trumpit për paqen në Ukrainë!

Po rritet presioni mbi presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky që të pranojë planin 28-pikësh të presidentit amerikan Donald Trump për një armëpushim në Ukrainë.

SHBA-të po i bëjnë presion Zelensky-t që të nënshkruajë planin për t’i dhënë fund konfliktit më të gjatë që ka shpërthyer në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, përpara Ditës së Falënderimeve në SHBA (27 nëntor).

Plani i armëpushimit, sipas të cilit Rusia do të arrinte përfitime të konsiderueshme territoriale, pritet të paraqitet në Moskë dhe procesi të përfundojë në fillim të dhjetorit, raporton Financial Times.

Afati përshkruhet si tepër optimist nga mediat ukrainase, pasi propozimi i Trump përmban pika që përbëjnë vija të kuqe për Kievin.

Presidenti amerikan po kërkon lëshime të rëndësishme nga Ukraina, në lidhje me çështjen territoriale dhe madhësinë e forcave të saj të armatosura .

Megjithatë, thuhet se kjo i ofron gjithashtu një “fitore” të rëndësishme presidentit ukrainas , në lidhje me garancinë e sigurisë nga SHBA-ja, duke përmbushur një kërkesë të hershme të Kievit.

Në fjalimin e tij në mbrëmje, Volodymyr Zelensky tha se pret të flasë me presidentin amerikan në ditët në vijim.

Garancia e tipit NATO

Një pikë qendrore në planin e paqes të Presidentit Trump, për të cilin ai ende nuk ka marrë një përgjigje zyrtare nga asnjëra palë, është një garanci sigurie bazuar në Nenin 5 të NATO-s .

Marrëveshja do t’i angazhonte aleatët e SHBA-së dhe Evropës që ta trajtonin një sulm ndaj Ukrainës si një sulm ndaj të gjithë “bashkësisë transatlantike ”, sipas një drafti të siguruar nga Axios.

Plani i Trump kërkon lëshime të dhimbshme nga Ukraina, por përfshin edhe një premtim të paprecedentë, komenton faqja e lajmeve. Qëllimi kryesor i Presidentit Volodymyr Zelensky në bisedimet e paqes është të marrë garanci të forta sigurie nga Shtetet e Bashkuara dhe Evropa , dhe kjo është hera e parë që Trump ka qenë i gatshëm t’i vendosë ato në tryezë.

Plani me 28 pika i paraqitur Zelensky-t të enjten nga Sekretari i Ushtrisë Amerikane, Dan Driscoll , i siguruar gjithashtu nga Axios, thotë thjesht se “ Ukraina do të marrë garanci të besueshme sigurie ”.

Por paralelisht me këtë, SHBA-të u paraqitën ukrainasve një tjetër projekt-marrëveshje .

Ky dokument thotë se çdo “sulm i armatosur i rëndësishëm, i qëllimshëm dhe i vazhdueshëm” i ardhshëm nga Rusia ndaj Ukrainës “ do të konsiderohet një sulm që kërcënon paqen dhe sigurinë e komunitetit transatlantik ” dhe SHBA-të dhe aleatët e saj do të përgjigjen në përputhje me rrethanat , përfshirë edhe me forcë ushtarake.

Kohëzgjatja

Garancia e sigurisë do të kishte një afat fillestar prej dhjetë vitesh dhe mund të rinovohej me pëlqim të ndërsjellë. Një zyrtar i lartë i Shtëpisë së Bardhë tha se propozimi do të duhej të diskutohej me partnerët evropianë dhe mund të modifikohej.

Zyrtari tha gjithashtu se administrata Trump e sheh garancinë e propozuar të sigurisë si një ” fitore të madhe ” për Zelenskyn dhe për sigurinë afatgjatë të Ukrainës.

Sfidat

Zelensky tani ka në zotërim një propozim që e detyron atë të heqë dorë nga edhe më shumë territor ukrainas sesa kontrollon aktualisht Rusia dhe ta shohë Rusinë të kthehet në G8 – me heqjen e sanksioneve dhe amnisti për krimet e luftës.

Por kjo gjithashtu i jep atij një garanci më të fortë kundër agresionit të mëtejshëm rus sesa ai dukej se siguronte më parë, gjatë kohës që Trump ka qenë në Shtëpinë e Bardhë.

I dërguari i Trump, Steve Ëitkoff , i cili udhëhoqi hartimin e planit me 28 pika, diskutoi garancinë e propozuar të sigurisë me këshilltarin e sigurisë kombëtare të Zelensky-t, Rustam Umerov , fundjavën e kaluar dhe propozimi iu komunikua Zelensky-t me shkrim të enjten, tha zyrtari amerikan.

Plani mund të provokojë reagime nga aleatët e lëvizjes “ Amerika e Para ” të Trump, pasi në thelb angazhon ushtrinë amerikane për të mbrojtur Ukrainën në rast të një lufte tjetër, vëren Axios.

Drafti

Më poshtë është drafti i propozimit siç është botuar në Axios:

“Ky Kornizë përcakton kushtet për një armëpushim midis Ukrainës dhe Federatës Ruse dhe ofron një garanci sigurie bazuar në parimet e Nenit 5 të Traktatit të Atlantikut të Veriut , të përshtatur me rrethanat e këtij konflikti dhe interesat e Shteteve të Bashkuara dhe partnerëve të saj evropianë.

Shtetet e Bashkuara riafirmojnë se një sulm i armatosur i rëndësishëm, i qëllimshëm dhe i vazhdueshëm nga Federata Ruse përtej vijës së armëpushimit të rënë dakord në territorin ukrainas do të konsiderohet një sulm që kërcënon paqen dhe sigurinë e komunitetit transatlantik.

Në një rast të tillë, Presidenti i Shteteve të Bashkuara, duke ushtruar autoritetin kushtetues dhe në konsultim të drejtpërdrejtë me Ukrainën , NATO-n dhe partnerët evropianë , do të përcaktojë masat e nevojshme për të rivendosur sigurinë. Këto masa mund të përfshijnë forcat e armatosura, ndihmën e inteligjencës dhe logjistikës, veprimet ekonomike dhe diplomatike, si dhe hapa të tjerë që konsiderohen të përshtatshëm. Një mekanizëm i përbashkët vlerësimi me NATO-n dhe Ukrainën do të vlerësojë çdo shkelje të supozuar.

Anëtarët e NATO-s, përfshirë Francën, Britaninë, Gjermaninë, Poloninë dhe Finlandën , riafirmojnë se siguria e Ukrainës është thelbësore për stabilitetin evropian dhe angazhohen të veprojnë në koordinim me Shtetet e Bashkuara për të adresuar çdo shkelje që bie brenda kushteve, duke siguruar një qëndrim të unifikuar dhe të besueshëm parandalues.

Ky Kornizë do të hyjë në fuqi pas nënshkrimit dhe do të mbetet në fuqi për dhjetë vjet, me të drejtë rinovimi me marrëveshje të ndërsjellë. Një Komitet i Përbashkët Monitorimi, i udhëhequr nga partnerë evropianë me pjesëmarrjen e SHBA-së, do të mbikëqyrë pajtueshmërinë.

Nënshkrimi:

Ukrainë

Federata Ruse

Shtetet e Bashkuara të Amerikës

Bashkimi Evropian

NATO-s”.

Pikat kryesore të planit

Ja propozimi i Trump, siç është publikuar nga AP:

1. Pavarësia e Ukrainës do të konfirmohet.
2. Një pakt gjithëpërfshirës mossulmimi do të lidhet midis Rusisë, Ukrainës dhe Evropës. Të gjitha paqartësitë e 30 viteve të fundit do të konsiderohen të zgjidhura.
3. Pritet që Rusia të mos pushtojë vendet fqinje dhe NATO të mos zgjerohet më tej.
4. Do të zhvillohet një dialog midis Rusisë dhe NATO-s , i ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara , për të zgjidhur të gjitha çështjet e sigurisë dhe për të krijuar kushte për deeskalimin , me qëllim sigurimin e sigurisë globale dhe rritjen e mundësive për bashkëpunim dhe zhvillim ekonomik në të ardhmen.
5. Ukraina do të marrë garanci të besueshme sigurie .
6. Madhësia e Forcave të Armatosura të Ukrainës do të kufizohet në 600,000 njerëz .
7. Ukraina pranon të përcaktojë në kushtetutën e saj se nuk do t’i bashkohet NATO-s , dhe NATO pranon të përfshijë në statutin e saj një dispozitë që Ukraina nuk do të pranohet në të ardhmen.
8. NATO pranon të mos dërgojë trupa në Ukrainë.
9. Avionët luftarakë evropianë do të stacionohen në Poloni .
10. Garancia e SHBA-së:

— SHBA-të do të marrin kompensim për garancinë;

— Nëse Ukraina pushton Rusinë, ajo do të humbasë garancinë;

— Nëse Rusia pushton Ukrainën, përveç një përgjigjeje ushtarake vendimtare të koordinuar, të gjitha sanksionet globale do të rivendosen , njohja e territorit të ri dhe të gjitha përfitimet e tjera të kësaj marrëveshjeje do të revokohen;

— Nëse Ukraina lëshon një raketë drejt Moskës ose Shën Petersburgut pa shkak, garancia e sigurisë do të konsiderohet e pavlefshme.

11. Ukraina është e kualifikuar për anëtarësim në BE dhe do të marrë akses preferencial afatshkurtër në tregun evropian, ndërsa kjo çështje është duke u shqyrtuar.
12. Një paketë e fortë globale masash për rindërtimin e Ukrainës do të përfshijë, ndër të tjera:

— Krijimi i një Fondi Zhvillimi të Ukrainës për investime në industri me rritje të shpejtë, duke përfshirë teknologjinë, qendrat e të dhënave dhe inteligjencën artificiale.

— Shtetet e Bashkuara do të punojnë me Ukrainën për të rindërtuar, zhvilluar, modernizuar dhe operuar së bashku infrastrukturën e gazit natyror të Ukrainës , duke përfshirë tubacionet dhe objektet e magazinimit.

— Përpjekje të përbashkëta për rehabilitimin e zonave të prekura nga lufta për rehabilitimin, rindërtimin dhe modernizimin e qyteteve dhe zonave të populluara.

— Zhvillimi i infrastrukturës.

— Nxjerrja e mineraleve dhe burimeve natyrore.

— Banka Botërore do të zhvillojë një paketë të posaçme financimi për të përshpejtuar këto përpjekje.

13. Rusia do të ribashkohet me ekonominë globale:

— Heqja e sanksioneve do të diskutohet dhe do të miratohet gradualisht dhe rast pas rasti.

— Shtetet e Bashkuara do të hyjnë në një marrëveshje bashkëpunimi ekonomik afatgjatë për zhvillim të ndërsjellë në fushat e energjisë, burimeve natyrore, infrastrukturës, inteligjencës artificiale, qendrave të të dhënave, projekteve të minierave të metaleve të rralla në Arktik dhe mundësive të tjera të partneritetit me përfitim të ndërsjellë.

— Rusia do të ftohet të bashkohet me G8-ën.

14. Fondet e zotuara do të përdoren si më poshtë :

— 100 miliardë dollarë në asete të ngrira ruse do të investohen në përpjekjet e udhëhequra nga SHBA-të për rindërtim dhe investime në Ukrainë.

— SHBA-të do të marrin 50% të fitimeve nga kjo sipërmarrje. Evropa do të shtojë 100 miliardë dollarë për të rritur shumën e investimeve të alokuara për rindërtimin e Ukrainës. Fondet e bllokuara evropiane do të “shkrihen”. Pjesa tjetër e fondeve të bllokuara ruse do të investohet në një mjet të veçantë investimi SHBA-Rusi që do të zbatojë projekte të përbashkëta në fusha specifike. Ky fond do të synojë forcimin e marrëdhënieve dhe rritjen e interesave të përbashkëta, me qëllim krijimin e një nxitjeje të fortë për të mos u rikthyer në konflikt.

15. Do të krijohet një grup pune i përbashkët SHBA-Rusi për çështjet e sigurisë për të promovuar dhe siguruar pajtueshmërinë me të gjitha dispozitat e kësaj marrëveshjeje.
16. Rusia do ta sanksionojë ligjërisht politikën e saj të mos-agresionit ndaj Evropës dhe Ukrainës.
17. Shtetet e Bashkuara dhe Rusia do të bien dakord të zgjasin vlefshmërinë e traktateve për mospërhapjen bërthamore dhe kontrollin e armëve, duke përfshirë Traktatin START I.
18. Ukraina pranon të jetë një shtet jo-bërthamor në përputhje me Traktatin për Mospërhapjen e Armëve Bërthamore.
19. Centrali bërthamor i Zaporizhias do të vihet në funksion nën mbikëqyrjen e IAEA-s, dhe energjia elektrike e gjeneruar do të ndahet në mënyrë të barabartë midis Rusisë dhe Ukrainës — 50/50.
20. Të dy vendet zotohen të zbatojnë programe edukative në shkolla dhe shoqëri që synojnë promovimin e mirëkuptimit dhe tolerancës së kulturave të ndryshme dhe eliminimin e racizmit dhe paragjykimeve:

— Ukraina do të miratojë rregullat e BE-së mbi tolerancën fetare dhe mbrojtjen e pakicave gjuhësore.

— Të dy vendet do të bien dakord të shfuqizojnë të gjitha masat diskriminuese dhe të garantojnë të drejtat e medias dhe arsimit ukrainas dhe rus.

— Të gjitha ideologjitë dhe aktivitetet naziste duhen hedhur poshtë dhe ndaluar.

21. Territoret:

— Krimea, Luhansku dhe Donetsku do të njihen de facto si ruse, përfshirë edhe nga Shtetet e Bashkuara.

— Statusi territorial në Kherson dhe Zaporizhia do të “ngrihet” përgjatë vijës së kontaktit, që do të thotë njohje de facto përgjatë vijës së kontaktit.

— Rusia do të heqë dorë nga territore të tjera jashtë pesë rajoneve.

— Forcat ukrainase do të tërhiqen nga pjesa e rajonit të Donetskut që ato aktualisht kontrollojnë, dhe kjo zonë tërheqjeje do të konsiderohet një zonë neutrale e çmilitarizuar sigurie , e njohur ndërkombëtarisht si territor që i përket Federatës Ruse. Forcat ruse nuk do të hyjnë në këtë zonë të çmilitarizuar.

22. Duke rënë dakord për marrëveshjet e ardhshme territoriale, si Federata Ruse ashtu edhe Ukraina zotohen të mos i ndryshojnë këto marrëveshje me forcë. Asnjë garanci sigurie nuk do të zbatohet në rast të shkeljes së këtij angazhimi.
23. Rusia nuk do ta pengojë Ukrainën të përdorë lumin Dniepër për aktivitete tregtare dhe do të arrihen marrëveshje për transportin e lirë të grurit përmes Detit të Zi .
24. Do të krijohet një komitet humanitar për të zgjidhur çështjet e pazgjidhura:

— Të gjithë të burgosurit dhe trupat e mbetur do të shkëmbehen në bazë të parimit “të gjithë për të gjithë”.

— Të gjithë të burgosurit dhe pengjet civile do të kthehen, përfshirë fëmijët.

— Do të zbatohet një program për ribashkimin familjar.

— Do të merren masa për të lehtësuar vuajtjet e viktimave të konfliktit.

25. Ukraina do të mbajë zgjedhje pas 100 ditësh .
26. Të gjitha palët e përfshira në këtë konflikt do të marrin një amnisti të plotë për veprimet e tyre gjatë luftës dhe do të bien dakord të mos bëjnë asnjë pretendim ose të shqyrtojnë ndonjë ankesë në të ardhmen.
27. Kjo marrëveshje do të jetë ligjërisht e detyrueshme. Zbatimi i saj do të monitorohet dhe garantohet nga Këshilli i Paqes, i kryesuar nga Presidenti Donald J. Trump . Do të vendosen sanksione për shkeljet.
28. Pasi të gjitha palët të bien dakord për këtë memorandum, armëpushimi do të hyjë në fuqi që nga momenti që të dyja palët të tërhiqen në pikat e dakorduara për të filluar zbatimin e marrëveshjes.