Kush është Miriam Adelson, sionistja e ‘tërbuar’ dhe donatorja më e madhe e Trump-it

“Intensivisht pro-izraelite”, “partizane e tërbuar” dhe “armike e tërbuar”.

Këta janë mbiemrat që mediat kryesore amerikane kanë përdorur për të përshkruar Miriam Adelson, një multi-miliardere e lindur në Tel Aviv, e cila është në qendër të vëmendjes për të qenë donatori i vetëm më i madh në fushatën presidenciale të Donald Trump.

Udhëheqësi 79-vjeçar i biznesit ka shpërndarë rreth 100 milionë dollarë për një Komitet të Veprimit Politik (PAC) pro-Trump, një organizatë e përjashtuar nga taksat që mbledh para nga anëtarët e saj për t’i dhuruar fondet për fushatat politike.

Mbështetja e saj financiare është kritike për fushatën e Trump, e cila ka mbetur prapa rivalit të saj demokrat në mobilizimin e fondeve për garën e kontestuar fort. Një në çdo nëntë dollarë që fushata e Trump ka mbledhur këtë vit erdhi nga Adelson.

Analistët kanë paralajmëruar se ajo do të bëhet “një nga qytetaret private më të fuqishme me një fjalë në politikën e jashtme amerikane” nëse Trump mposht kandidaten demokrate, Kamala Harris.

Kush është Adelson?

Ligjet amerikane i ndalojnë shtetasit e huaj të japin kontribute financiare në fushatat politike. Por Adelson është një shtetase e dyfishtë e Izraelit dhe e SHBA-së, gjë që e lejon atë të përdorë më shumë se 37 miliardë dollarë të aseteve të saj për të blerë ndikimin dhe për të formuar potencialisht botën.

Adelson ka lindur në vitin 1945 në Tel Aviv, në atë kohë pjesë e mandatit britanik të Palestinës. Prindërit e saj ishin polakë që shkuan në Palestinë për t’i shpëtuar persekutimit në Evropë. Gjyshërit e saj vdiqën në Holokaust.

Ajo shkoi në Universitetin Hebraik, ku u diplomua në mikrobiologji dhe gjenetikë. Më pas ajo ndoqi shkollën e mjekësisë në Universitetin e Tel Avivit dhe iu bashkua ushtrisë izraelite si oficere kërkimore.

Ajo ishte në Nju Jork me një bursë izraelite në vitet 1980 kur takoi për herë të parë biznesmenin amerikan Sheldon Adelson, bashkëshortin e saj të ardhshëm. Ata u martuan në vitin 1991 në Jerusalemin Perëndimor.

Burri i saj themeloi dhe drejtoi grupin e kazinove Las Vegas Sands për tre dekada. Ai ndërroi jetë në vitin 2021, duke e lënë atë në krye të perandorisë së madhe të biznesit që e bën Adelson njeriun e 43-të më të pasur në botë, sipas Indeksit të Miliarderëve të Bloomberg.

Las Vegas Sands, burimi kryesor i pasurisë së saj, është operatori më i madh i kazinove në botë, me pika në SHBA, Macau dhe Singapor. Pjesa më e madhe e aksioneve të saj në perandorinë e kazinosë kap vlerën e afro 20 miliardë dollarëve.

Adelson gjithashtu zotëron një shumicë të aksioneve që arrijnë në 3 miliardë dollarë në Dallas Mavericks, një ekip i madh basketbolli në SHBA.

Mbajtjet e parave prej 14.5 miliardë dollarësh përbëjnë pjesën tjetër të vlerës së saj neto prej 37 miliardë dollarësh.

“I vdekur për ne”

Në një artikull në Forbes nëntorin e kaluar, Adelson i përshkroi protestat kundër luftës së Izraelit në Gaza si “mbledhje të kobshme të myslimanëve radikalë”.

“Ata janë armiqtë tanë… ata duhet të jenë të vdekur për ne.”

Ajo bëri thirrje për të turpëruar ata që bënin thirrje për një armëpushim, ndërsa u bëri thirrje njerëzve t’u “mohojnë punësimin dhe postet publike” dhe të heqin financimin e kolegjeve dhe partive të tyre politike.

Bashkëshorti i saj ishte donatori më i madh i Trump në fushatën e 2016, arsyeja pse çifti kishte “ulëse në rreshtin e parë” në një ceremoni për të shënuar zhvendosjen e ambasadës së SHBA në Izrael nga Tel Avivi në Jerusalem.

Zhvendosja e ambasadës ndodhi menjëherë pasi administrata Trump njohu Jerusalemin si kryeqytetin e Izraelit në vitin 2018.

Për t’u siguruar që masa, e dënuar gjerësisht në SHBA dhe më gjerë, ishte e pakthyeshme, dyshja bleu menjëherë rezidencën zyrtare të ambasadorit të SHBA pranë Tel Avivit për 88 milionë dollarë.

Associated Press e përshkroi transaksionin e shpejtë si një lëvizje për të “çimentuar” lëvizjen e diskutueshme të ambasadës së SHBA në Jerusalem.

Sipas një raporti të Haaretz, Adelson po mbështet Trump për një mandat të dytë në detyrë me një kusht: një aneksim izraelit të Bregut të pushtuar Perëndimor dhe një njohje nga SHBA të sovranitetit izraelit në të gjitha rajonet e vendit.

“Në këto kushte, nuk ka vend për Autoritetin Palestinez dhe askënd për të nënshkruar një marrëveshje paqeje,” thotë ai.

Ajo e ka mohuar akuzën. Megjithatë, një histori e New York Times citoi Shmuley Boteach, një rabin dhe një mik i vjetër i Adelson, i cili tha se megadonori republikan me të vërtetë mbështet aneksimin e Territoreve të Pushtuara Palestineze dhe i konsideron të ashtuquajturat marrëveshje “tokë për paqe” të jenë në të vërtetë ” tokë për luftë”.

“A besoj se Miriami mbështet krijimin e një shteti palestinez? Absolutisht jo,” citohet të ketë thënë ai.

Duke lavdëruar shumë presidentin e atëhershëm të SHBA në një artikull të vitit 2019 për një botim izraelit, Adelson e krahasoi Trumpin me “heronjtë, të urtët dhe profetët e antikitetit”, ndërsa sugjeroi që një “Libër i Trump” të shtohej në Bibël.

“A do të ishte e tepërt të lutesh për një ditë kur Bibla të marrë një ‘Libër të Trump’, njëlloj si të ketë një ‘Libër të Esterës’ që feston çlirimin e hebrenjve nga Persia e lashtë?” TRT World/