Jeremy Corbyn bën thirrje për hetim mbi kërcënimet e David Cameron-it ndaj Karim Khan-it dhe GJNP-së

Deputeti i pavarur Jeremy Corbyn ka kërkuar që qeveria britanike të hetojë raportet se ish-kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar, David Cameron, ka kërcënuar prokurorin kryesor të Gjykatës Penale Ndërkombëtare (GJPN), Karim Khan.

Në qershor, Middle East Eye (MEE) raportoi se më 23 prill 2024, atëherë sekretari i Jashtëm britanik Cameron e kishte kërcënuar në mënyrë private Khan-in se Mbretëria e Bashkuar do të ndalonte financimin dhe do të tërhiqej nga GJPN-ja nëse lëshoheshin urdhër-arreste për liderët izraelitë.

Më herët këtë muaj, gazeta franceze Le Monde raportoi gjithashtu se Cameron e kishte kërcënuar prokurorin me tërheqjen e Britanisë nga GJPN-ja.

MEE zbuloi detaje të bisedës duke u bazuar në informacione nga disa burime, përfshirë ish-stafin në zyrën e Khan-it që njiheshin me bisedën dhe kishin parë procesverbalin e takimit.

Këtë javë Corbyn, ish-lideri i Partisë Laburiste dhe tani një figurë kyçe, bashkë me deputeten Zarah Sultana, në krijimin e një partie të re të majtë, kërkoi nga Sekretari i Jashtëm David Lammy të hetojë çfarë ndodhi në telefonatën mes Cameron dhe Khan.

“Mendoj se duhet ta dimë, dhe kemi të drejtë ta dimë gjithashtu,” tha Corbyn në një intervistë për MEE, duke e përshkruar raportin si “mjaft tronditës”.

Ai tha se kishte qenë në parlament kur u votua për Statutin e Romës, aktin themelues të GJPN-së.

“Pati kundërshtime nga disa konservatorë që donin që forcat e armatosura të përjashtoheshin prej tij,” kujtoi Corbyn.
“Por kjo nuk ndodhi, kaloi ashtu siç duhej, dhe ne jemi pjesë e GJPN-së.

“Dhe kështu, ideja që sekretari i Jashtëm [Cameron] do të sfidonte prokurorin kryesor, një njeri që duhet të trajtohet me respekt, me integritet të madh, dhe që bën një punë jashtëzakonisht të vështirë – të kërcënohet nga një prej nënshkruesve fillestarë [të Statutit të Romës] është krejtësisht e tmerrshme dhe tronditëse.”

Në qershor, Cameron nuk iu përgjigj kërkesave të MEE për koment dhe Ministria e Jashtme britanike refuzoi të komentonte.

‘Cameron, në njëfarë kuptimi, është në përbuzje të procesit të GJPN-së’

Cameron, tani një figurë e lartë konservatore (peer), ishte kryeministër britanik nga 2010 deri në 2016. Corbyn ishte lider i opozitës nga 2015 deri në 2020.

Corbyn paralajmëroi se kërcënimi i prokurorit të GJPN-së është një vepër penale.

Shumë ekspertë ligjorë i thanë MEE se ekziston një rrezik serioz që Cameron mund të jetë penalisht përgjegjës.

Francesca Albanese, juriste e njohur dhe raportuese speciale e OKB-së për territoret palestineze të pushtuara, shpjegoi se nëse Cameron ka vepruar siç thanë burimet e MEE, ish-sekretari i jashtëm dhe kryeministri ka kryer një “vepër penale sipas Statutit të Romës”.

Statuti i Romës e kriminalizon çdo përpjekje për të penguar ndjekjen penale të krimeve të luftës.

“Mund të ngrihet një çështje mbi këtë bazë,” tha Corbyn, “dhe Francesca ka të drejtë… nëse ngre një sistem ligjor, atëherë duhet të mbrosh ata që marrin vendime nga frikësimi.”

Corbyn shtoi se nëse ai si deputet do të përpiqej të ndikonte një gjyqtar britanik,

“ai gjyqtar me shumë gjasë do të më çonte menjëherë në gjykatë, për përbuzje gjykate. Dhe do të kishte të drejtë të vepronte kështu. Kështu që e njëjta parim duhet të zbatohet edhe në të drejtën ndërkombëtare.

“Dhe kështu Cameron, në njëfarë kuptimi, është në përbuzje të procesit të GJPN-së,” argumentoi ai.

‘Cameron do të duhet të përgjigjet’

Prokurori i GJPN-së, Khan, shtetas britanik, kërkoi në maj 2024 urdhër-arreste për kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, ish-ministrin e mbrojtjes Yoav Gallant dhe tre liderë të Hamasit.

Gjyqtarët e GJPN-së i miratuan urdhër-arrestet në nëntor, katër muaj pasi qeveria konservatore ishte rrëzuar nga pushteti.

Corbyn tha se kishte dëgjuar Cameron “në raste të tjera të bënte thirrje që GJPN të vepronte kundër liderëve të tjerë në botë. Çfarë bëri në Sudan, çfarë bëri në ish-Jugosllavi, ai e mbështeti të gjitha ato.

“Kështu që ai nuk mund të zgjedhë me dëshirë.”

Corbyn bëri një pauzë.

“Ose ndoshta mundet.”

MEE raportoi se Cameron i kishte thënë Khan-it se ishte një gjë të hetohej dhe të ndiqej penalisht Rusia për “luftë agresioni” ndaj Ukrainës, por një gjë krejt tjetër të ndiqej penalisht Izraeli kur ai po “mbrohej nga sulmet e 7 tetorit”.

Sipas burimeve të MEE, Cameron foli me agresivitet dhe shpesh i bërtiste Khan-it, i cili duhej të kërkonte të mund të përfundonte fjalën e tij.

Corbyn vuri në dukje se MEE dhe Le Monde kishin raportuar për incidentin, por se ai kishte “parë shumë pak për të” në mediat kryesore britanike.

“E kam parë të përmendur në rrjete sociale, por jo në mediat britanike,” tha ai.
“Kështu që le ta nxjerrim këtë histori dhe Cameron, i cili është anëtar i Dhomës së Lordëve, në një moment do të duhet të përgjigjet për këtë.”

Burime me të cilat prokurori i GJPN-së foli menjëherë pas telefonatës me Cameron-in i thanë MEE se ai dukej i befasuar dhe i mërzitur nga biseda.

“Nuk më pëlqen të vihem nën presion,” tha Khan, sipas burimeve të pranishme në atë kohë.
“Nuk më pëlqen të… nuk po them nëse arrin deri te shantazhi… nuk më pëlqen të më kërcënojnë.”

Në shtator, Projekti për Paqe dhe Drejtësi i Corbyn-it do të mbajë një “Tribunal për Gazën”. Deputeti i tha MEE se pret që tribunali të trajtojë edhe akuzat kundër Cameron-it.