DW: Dezinformimi i Netanyahu-t për urinë masive në Gaza

Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, ka mohuar se në Gazë ka uri masive. Por agjencitë e ndihmës, mjekët dhe të dhënat e OKB-së tregojnë për një krizë urie gjithnjë e më të thellë.

Kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, ka mohuar që palestinezët në Gazë po vdesin nga uria. “Nuk ka uri masive në Gazë, nuk ka një politikë urie masive në Gazë,” deklaroi Netanyahu të dielën, gjatë një eventi me Daystar, një rrjet televiziv ungjillor, që u mbajt në Jerusalem.

Këto deklarata bien ndesh me provat e shumta nga agjencitë e ndihmës, organizatat humanitare dhe dëshmitarët okularë, të cilët përshkruajnë një krizë ushqimore në përshkallëzim, veçanërisht në veri të enklavës.

Një faktverifikim nga DW analizon më në detaj këtë situatë.

Çfarë thonë raportet

Klasifikimi i Integruar i Fazës së Sigurisë Ushqimore (IPC), një agjenci globale për monitorimin e urisë, ka paralajmëruar se pragjet e urisë masive janë tejkaluar në shumë pjesë të Gazës, veçanërisht në Qytetin e Gazës, duke e cilësuar krizën si një “skenar të rastit më të keq” që po ndodh tani.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, 63 nga 74 vdekjet e lidhura me kequshqyerjen e regjistruara në Gazë këtë vit kanë ndodhur vetëm në korrik – përfshirë 38 të rritur dhe 24 fëmijë nën moshën 5 vjeç.

Ndërkohë, punonjësit e ndihmës në terren raportojnë se edhe ata vetë po vuajnë nga uria, ndërsa Ministria e Shëndetësisë në Gaza ka thënë se dhjetëra njerëz kanë vdekur nga shkaqe të lidhura me urinë gjatë tri javëve të fundit.

Ndërsa presioni ndërkombëtar rritet, kryeministri britanik Keir Starmer tha të martën se Mbretëria e Bashkuar do të njohë zyrtarisht një shtet të Palestinës në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së në shtator, nëse Izraeli nuk ndërmerr “hapa thelbësorë për t’i dhënë fund situatës së tmerrshme në Gazë.”

Netanyahu dhe Izraeli “fajësojnë Hamasin” për mungesat e ushqimit

Zyrtarët izraelitë, përfshirë zëdhënësin e Ministrisë së Jashtme, Oren Marmorstein, i kanë hedhur poshtë shifrat e kequshqyerjes dhe urisë masive të lëshuara nga autoritetet shëndetësore të Gazës dhe agjencitë e OKB-së, duke i quajtur të ekzagjeruara dhe të pabesueshme.

Ata argumentojnë se shifrave, disa prej të cilave janë siguruar nga Hamasi, një grup i cilësuar si organizatë terroriste nga Izraeli, BE-ja dhe të tjerë, u mungon besueshmëria. Megjithatë, një studim i ri i pavarur ka deklaruar se këto shifra janë në fakt shumë të ulëta.

Kryeministri Netanyahu nuk është i vetmi që mohon se Gaza po përballet me uri. Komentet e tij janë përsëritur në rrjetet sociale nga personalitete të shumta online dhe llogari që ose minimizojnë ashpërsinë e krizës, ose pretendojnë se raportet për uri të përhapur janë të fabrikuara.

Izraeli vendosi një bllokadë të plotë të ushqimit, karburantit dhe furnizimeve të tjera në mars, dhe politikanë të shumtë—përfshirë Netanyahun—kanë thënë vazhdimisht se asnjë ushqim nuk do të hynte në Gaza. Në gusht 2024, Ministri izraelit i Financave, Bezalel Smotrich, tha se “mund të ishte e justifikuar dhe morale” që Izraeli “të lejonte dy milionë civilë të vdisnin nga uria” derisa “pengjet të ktheheshin.”

“Kjo është linja zyrtare e përsëritur nga kryeministri, kabineti i tij dhe mediat e ekstremit të djathtë,” i tha DW-së Oren Persico nga media e pavarur izraelite The Seventh Eye. “Ata ose mohojnë se po ndodh uria masive, fajësojnë Hamasin pse nuk dorëzohet, e madje pretendojnë se është një gjë e mirë — sepse supozohet se ndihmon në hapjen e rrugës për ndërtimin e vendbanimeve hebreje në Gaza.”

Imazhet e fëmijëve të kequshqyer thuhet se janë manipulime

Ditët e fundit, disa llogari me ndikim kanë vënë në dyshim fotot e shpërndara gjerësisht të fëmijëve të kequshqyer rëndë në Gazë, duke pretenduar se ato janë mashtruese ose u mungon konteksti. Një imazh—ai i Muhammad Zakariya Ayyoub al-Matouq—i cili u shfaq në raportet e disa mediave ndërkombëtare, ka qarkulluar gjerësisht edhe në rrjetet sociale, bashkë me postime që dënojnë krizën humanitare.

Komentatorë pro-izraelitë, së bashku me Ministrinë e Jashtme të Izraelit, më vonë thanë se djali vuante nga një çrregullim i rrallë muskulor gjenetik dhe pretenduan se mosdhënia e këtij detaji ishte një përpjekje për të shpifur ndaj Izraelit.

Ndërsa disa postime dhe raporte vërtet nuk e përfshinin këtë kontekst, media si CNN e njohën gjendjen e tij dhe theksuan se ai kishte pasur një jetë më të shëndetshme para luftës, falë terapisë dhe ushqyerjes së duhur. “Ai ka një çrregullim muskulor që kërkon fizioterapi dhe ushqim të specializuar, dhe përballet me kequshqyerje kërcënuese për jetën, pasi situata humanitare po përkeqësohet për shkak të sulmeve të vazhdueshme izraelite dhe bllokadës,” thuhej në një mbishkrim fotoje.

Edhe The New York Times konfirmoi se djali vuante nga kequshqyerja, përveç sëmundjes së tij të mëparshme.

Megjithatë, një numër i madh llogarish në rrjetet sociale, por edhe media të tjera, vazhdojnë të qarkullojnë pretendimin se foto të tilla po keqpërdoren për të sugjeruar në mënyrë të rreme uri masive—diçka që ata këmbëngulin se nuk ekziston.

Një postim i shpërndarë gjerësisht (shih pamjen më poshtë) shkruan: “Një djalë nga Gaza me një sëmundje të rrallë muskulore po shfrytëzohet për të promovuar fushatën e rreme të urisë në Gaza.” DW Fact Check identifikoi dhjetëra postime thuajse identike që qarkullonin të njëjtin imazh dhe tekst.

“Një gjendje e mëparshme shëndetësore nuk e përjashton kequshqyerjen”

Ekipi ynë ua tregoi foton e shpërndarë nga këto postime disa pediatërve në Gjermani për të verifikuar pretendimet rreth çrregullimit muskulor të fëmijës. Mjekët vunë në dukje se gjendja e saktë nuk mund të diagnostikohet vetëm nga fotot dhe videot.

Megjithatë, ata theksuan se një gjendje e mëparshme shëndetësore nuk e përjashton kequshqyerjen, dhe t’i atribuohet i gjithë dobësimi fizik vetëm çrregullimeve gjenetike, lë jashtë vëmendjes ndikimin më të gjerë të mungesës së zgjatur të ushqimit.

Për Oren Persicon nga The Seventh Eye, akuzat nga qeveria izraelite janë pjesë e një strategjie politike. “Një taktikë që po përdoret është theksimi i shembujve jopërfaqësues dhe paraqitja e tyre si provë se vuajtja njerëzore në Gaza nuk po ndodh,” shpjegoi ai.

“Është si teoritë e konspiracionit që fokusohen në detaje të parëndësishme për të shtrembëruar pamjen e përgjithshme. Në këtë kuptim, unë do ta quaja një fushatë dezinformimi — një që zgjedh me kujdes fakte të izoluara për të mohuar provat dërrmuese, përfshirë dëshmitarët okularë, të dhënat dhe raportet.”

A ka treg me ushqime të shumta në Gaza?

Një narrativë e ngjashme doli në pah rreth një videoje të publikuar nga media si The Jerusalem Post, e cila tregonte një plan të afërt të një tezgë me perime në një treg të Gazës. Pamjet u përhapën shpejt në rrjetet sociale, ku u përdorën nga llogari që kërkonin të sfidonin raportet për urinë në enklavë.

“Këto janë pamje nga sot në tregun Al-Sahaba në Qytetin e Gazës, plot e përplot me ushqime. Kështu pra, sa për urinë. Banori mesatar i Gazës ushqehet më mirë se ti!”, shkruan një llogari.

DW Fact Check foli me Majdi Fathin, gazetarin që filmoi videon. Ai konfirmoi se pamjet janë autentike dhe tregojnë një treg brenda Gazës, por shtoi se kjo nuk do të thotë se ushqimi është i disponueshëm për të gjithë.

“Këto perime dhe fruta janë shumë të shtrenjta,” tha Fathi. “Shumica e njerëzve në Gaza nuk mund t’i përballojnë. Ajo që i mungon Gazës janë artikuj të tjerë ushqimorë si mishi, qumështi, orizi dhe vezët. Nuk gjeta asgjë tjetër për të filmuar në treg.”

Raporte të tjera mediatike mbështesin pikëpamjen e tij. Një hetim i BBC zbuloi se paketat ushqimore të shpërndara nga grupet lokale të ndihmës në Gaza shpesh nuk kanë shumëllojshmërinë ushqyese të nevojshme për një dietë të shëndetshme, duke çuar në mungesa dhe probleme shëndetësore afatgjata, edhe kur sasia është e mjaftueshme.

“Deri tani, mishi, vezët, qumështi dhe artikujt e tjerë thelbësorë nuk kanë hyrë,” tha Fathi. “Problemi janë edhe çmimet e larta. Që nga fillimi i luftës, shumë familje nuk kanë mundur të punojnë dhe nuk kanë të ardhura për të blerë ushqim.”

Në llogarinë e tij në Instagram, ai shpërndau një tjetër video që tregonte palestinezët në treg duke u ankuar për koston e lartë të mallrave bazë.

Lëvizja e fundit e Izraelit për të lejuar më shumë dërgesa ndihmash ka zbutur pak çmimet në disa zona, por ndikimi mbetet i kufizuar. Ndërsa ndihma është menduar për shpërndarje falas, disa furnizime po ruhen, devijohen ose rishiten.

Meqë nuk ka mbikëqyrje të qartë nga grupet e ndihmës, autoritetet lokale ose forcat izraelite, shkalla e devijimit është e paqartë.

Zyrtarët izraelitë kanë pretenduar vazhdimisht se Hamasi është përgjegjës për vjedhjen e kësaj ndihme. Megjithatë, The New York Times raporton se zyrtarët ushtarakë izraelitë kanë konfirmuar se nuk ka asnjë provë që Hamasi ka grabitur në mënyrë sistematike ndihma humanitare të OKB-së, përfshirë ato nga konvojet e OKB-së. Në vend të kësaj, ai pretendon vjedhje sporadike nga aktorë më të vegjël, jo devijim të organizuar nga Hamasi.

Midis 120 dhe 200 kamionë ndihmash hynë në Gazë të dielën, sipas vlerësimeve të OKB-së, me 260 kamionë të tjerë që thuhet se po prisnin miratimin që nga e hëna. Por zyrtarët e ndihmës i kanë përshkruar këto përpjekje si të pamjaftueshme dhe, në disa raste, të rrezikshme për civilët në terren. /tesheshi.com/