Pas grushteve të shtetit në Mali në 2021, Burkina Faso në 2022 dhe Niger në 2023 rrëzuan qeveritë e zgjedhura dhe detyruan tërheqjen e trupave franceze.

Ndërsa Rusia rriti ndikimin e saj në të tre vendet, Parisi mbajti marrëdhënie më të ngrohta me Senegalin dhe Çadin, por tani të dyja këto vende kanë njoftuar se trupat franceze duhet të largohen.

Franca, nën presidentin e atëhershëm Francois Hollande, në vitin 2013 filloi një operacion ushtarak në Mali dhe rajonin e Sahelit për të luftuar një kryengritje.

Pesëdhjetë e tetë trupa franceze humbën jetën në operacionin, i cili fillimisht u njoh si Serval dhe më pas Barkhane.

“Unë mendoj se ata harruan të thonë ‘faleminderit’, tha Macron në një fjalim para ambasadorëve francezë të hënën.

“Ne bëmë gjënë e duhur” tha ai për vendosjen ushtarake, duke shtuar se “asnjë” nga shtetet e rajonit të Sahelit nuk do të ishte “sovran” sot pa atë ndërhyrje.

“Ne u larguam sepse kishte grusht shtet, sepse ishim atje me kërkesë të shteteve sovrane që i kishin kërkuar Francës të vinte”, shtoi Macron. Franca nuk kishte më vend atje, sepse ne nuk jemi asistentët e puçistëve.

“Mësoni të respektoni afrikanët”

Presidenti i Çadit, Mahamat Idriss Deby Itno, akuzoi Macronin se ishte “në epokën e gabuar”, duke thënë se ai donte “të shprehte zemërimin tim” për komentet “të cilat kufizohen me përbuzjen për Afrikën dhe Afrikanët”.

Ministri i Jashtëm në detyrë i Çadit, Abderaman Koulamallah, tha më herët se komentet treguan një “qëndrim përçmues ndaj Afrikës dhe Afrikanëve”, duke shtuar se udhëheqësit francezë “duhej të mësonin të respektonin afrikanët”.

Kulamallah vuri në dukje “rolin kyç” të luajtur nga Afrika dhe Çadi në çlirimin e Francës gjatë Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore, të cilën “Franca kurrë nuk e ka njohur me të vërtetë”.

Në fund të nëntorit, Çadi, i cili priti bazat e fundit ushtarake të Parisit në Sahel, i dha fund marrëveshjeve të mbrojtjes dhe sigurisë që e lidhnin atë me ish-fuqinë koloniale, duke thënë se ato ishin “të vjetruara”.

Rreth një mijë personel ushtarak francez u stacionuan në vend dhe janë në proces tërheqjeje.

Kryeministri i Senegalit, Ousmane Sonko, ndërkohë sulmoi Macronin për sugjerimin e vendeve afrikane për të treguar mirënjohje ndaj Francës.

“Franca nuk ka as kapacitetin dhe as legjitimitetin për të garantuar sigurinë dhe sovranitetin e Afrikës. Përkundrazi, ajo shpesh ka kontribuar në destabilizimin e disa vendeve afrikane si Libia me pasoja katastrofike për stabilitetin dhe sigurinë e Sahelit” tha ai.

Duke iu referuar gjithashtu sakrificave të trupave afrikane në luftën kundër Gjermanisë naziste në Luftën e Dytë Botërore, ai shtoi: “Nëse ushtarët afrikanë, ndonjëherë të mobilizuar me forcë, të keqtrajtuar dhe në fund të tradhtuar, nuk do të ishin vendosur gjatë Luftës së Dytë Botërore për të mbrojtur Francën, ndoshta do të ishte akoma Gjermani sot.”