Pensionet nga prilli rriten për 2500 denarë
Me pagesën e pensionit të marsit më 1 prill, pensionistët duhet të marrin pjesën e dytë të 5000 denarëve të premtuar që VMRO-DPMNE-ja në pushtet i shpalli në fushatën parazgjedhore për zgjedhjet parlamentare. Pjesën e parë prej 2.500 denarë pensionistët e kanë marrë nga rritja lineare me pensionin e tetorit 2024.
Nga Qeveria thonë se paratë për këtë qëllim janë paraparë në Buxhet dhe nuk presin turbulenca në fondin për Sigurim Pensionale dhe Invalidor. Ata sigurojnë se Fondi është stabil dhe se do të ketë një vrimë buxhetore në në të për gjashtë deri në shtatë vjet të tjera derisa të fillojë pagesa më e fuqishme e pensioneve nga Fondi i Dytë i Pensionit.
Për pagesën e pensioneve në Buxhetin për vitin 2025 janë paraparë 105,5 miliardë denarë, me të cilat parashihen mjete për rritjen e paralajmëruar të pensioneve për 2.500 denarë.
Drejtori i Fondit, Nikolla Memov, në konferencën e fundit për media, ka paralajmëruar se do të vazhdojnë masat afatshkurtra dhe afatmesme për stabilizimin e deficitit buxhetor. Ai pret që të hyrat nga pagesa e kontributeve të rriten, ndërsa për kontributin e sigurimit pensional, tha ai, mbeten 18.8 për qind.
Ekspertët mbeten të mendimit se përmbushja e plotë e premtimit për rritje lineare do të shkaktojë presion shtesë në buxhet dhe do të gjenerojë një kosto shtesë prej rreth 200 milionë euro në vit. Zgjidhje të tilla ad hoc, sipas ekspertëve, duhen shmangur, sepse ka rregullime sistematike të pensioneve dy herë në vit, por ato justifikohen në kushtet e rritjes së inflacionit.
Sindikata e shoqatave të pensionistëve të Maqedonisë së Veriut e përshëndeti rritjen e pensioneve, duke theksuar se çdo rritje është e mirëseardhur për shfrytëzuesit e pensioneve, por duhet të merret parasysh edhe stabiliteti fiskal i fondit pensional sepse është e rëndësishme që të ketë mjete të mjaftueshme për të rregulluar pagesën e pensioneve.
Fondi për Sigurim Pensional dhe Invalidor informon se të dhënat për pagesën e pensioneve për muajin qershor do t’i dërgojë të gjitha bankat komerciale më së voni deri nesër.
Stabiliteti i fondit pensional imponoi edhe rritjen e moshës së pensionit nga 62 vjet për femrat dhe 64 për meshkujt në 67 vjet si për meshkujt ashtu edhe për femrat. Këshilli Fiskal doli me këtë propozim si një organ i pavarur që përgatit analiza dhe opinione mbi supozimet makroekonomike dhe fiskale të përdorura për përgatitjen e Buxhetit të Shtetit dhe strategjisë fiskale.
Në opinionin e tyre të paraqitur si propozim në Strategjinë Fiskale 2025-2029, propozohet rritja e moshës së pensionit për burrat dhe gratë në 67 vjeç nga viti 2026 dhe njëkohësisht rritja e masës së sigurimit të pensionit me 0.7 pikë përqindje, pra në 19.5 për qind. Sipas tyre, masa të tilla janë të nevojshme për ruajtjen e Fondit të FPI-së, uljen e rreziqeve fiskale dhe konsolidimin e buxhetit në periudhën e ardhshme afatmesme.
Në intervistën e Vitit të Ri për MIA, kryeministri Hristijan Mickoski siguron se nuk do të ketë rritje të kufirit të moshës dhe as rritje të kontributit për sigurimin pensional dhe invalidor. Ai thotë se politikat nuk do të ndryshojnë menjëherë dhe se theksi do të vihet në shtypjen e ekonomisë gri dhe uljen e evazionit fiskal për të mbledhur më shumë para në Buxhet.
“Gjëja më e lehtë është të bëhet kjo, që është rekomandimi i Këshillit Fiskal dhe i një pjese të ekspertëve të Bankës Botërore që të rritet taksa mbi vlerën e shtuar, të rriten kontributet shëndetësore dhe pensionale, të jetë kufiri i moshës. rritur etj. Ne jemi të fokusuar në politika që do të nënkuptojnë uljen e ekonomisë gri, uljen e evazionit fiskal, më shumë para për të mbledhur në buxhet, në të njëjtën kohë rritje të ekonomisë dhe më shumë para për të mbledhur në buxhet në mënyrë të tillë që të mundemi. i shërbejmë të gjitha këto për çka në këtë moment duhet të them se jemi absolutisht likuid:, thotë Mickoski në intervistë.
Propozimi i Këshillit Fiskal ka hasur në reagime nga opinioni, ekspertët dhe sindikatat.
Nga Lidhja e Sindikatave të Maqedonisë në një deklaratë për MIA theksoi se reformat pensionale në vendet serioze janë bërë në bazë të analizave të gjithanshme të gjendjes së përgjithshme sociale dhe ekonomike me të gjitha avantazhet dhe sfidat kryesore në drejtim të përkujdesit dhe sigurisë sociale për numri më i madh i popullsisë.
Sipas LSM-së, në vend të zgjatjes së kufirit të pensionit, duhet të vendosen më shumë kushte për pension, si pensioni pas përfundimit të 40 viteve shërbim për burrat dhe 35 vjet shërbim për gratë, pension i parakohshëm, vendosja e shërbimit të përfituar për punëtorët e ndërtimit. dhe aktivitete të tjera ku detyrat e punës zhvillohen në kushte veçanërisht të vështira pune që kanë një efekt të dëmshëm në jetën dhe shëndetin e punëtorëve, pensioni i pleqërisë – sipas moshës ose kohëzgjatjes së shërbimit – nga aktivitetet, pensioni i parakohshëm i pleqërisë sipas moshës, pensioni i paplotë pleqërie sipas moshës, ofrimi i mundësisë për blerjen e vjetërsisë.
Mosha në të cilën pensioni i rregullt del në pension në vendet evropiane është i ndryshëm dhe varion nga maksimumi 67 deri në minimumin 56 vjeç. Në disa vende, mosha e daljes në pension është e njëjtë me moshën e daljes në pension
Krahas Këshillit Fiskal, edhe Banka Botërore vlerësoi se pa reformë deficiti i pensioneve do të rritet gjithnjë e më shumë. Për të përballuar këto sfida, Banka Botërore propozoi një rritje graduale dhe barazim të moshës së pensionit për burrat dhe gratë dhe një rritje graduale të normës së kontributit.
Mosha e daljes në pension po rritet edhe në disa vende evropiane. Në Belgjikë kufiri i moshës rritet nga 65 në 66 vjeç dhe më pas nga viti 2030 do të ketë një rritje tjetër në 67 vjeç. Situata është e ngjashme në Gjermani, ku kufiri i pensionit të moshës do të rritet gradualisht për të arritur në 67 vjeç deri në vitin 2031.